POCETNA STRANA

STICAJ KRIVIČNIH DJELA

2. STICAJ KRIVIČNIH DJELA

2.1 Jedinstvo krivičnog djela i sticaj

Kada učiniteljsa jednom radnjom prouzrokuje jednu posljedicu i ostvari jedno krivično djelo, tada postoji jedinstvo radnje i posljedice ili jedinstvo krivičnog djela. No, jedinstvo krivično djelo će postatojati i kada učinitelj sa više djelatnosti prouzrokuje jednu posljedicu i ostvari biće jednog krivičnog djela jer sve ove djelatnosti ulaze u sastav jedne radnje posmatrane u krivičnopravnom smislu. U takvom slučaju postoji sticaj radnji u prirodnom smislu, ali jedinstvo radnji u krivičnom smislu. Ali postoje i slučajevi kada jedna osoba sa jednom ili više radnji ostvari više krivičlnih djela za koja joj se istovremeno sudi i izriče jedna jedinstvena kazna. Ova se situacija naziva jedinstvo krivičnih djela sa gledišta kažnjivosti ili sticaj krivičnih djela.

2.2 Pojam sticaja

Sticaj krivičnih djela postoji kad jedna osoba sa jednom ili više radnji ostvari više krivičnih djela za koja joj nije presuđeno pa joj se sudi u jednom postupku, donosi jedna presuda i izriće jedna glavna kazna.
Iz ovoga proizilazi da je za postojanje sticaja potrebno ispunjenje sljedećih uvjeta:

- Dva ili više krivičnih djela
- Djela učinjenja od iste osobe
- Da se za sva djela učinitelju istovremeno sudi i izriče jedna presuda

Za postojanje sticaja nije bitno da li je sva ta djela učinitelj ostvario sam ili u saučesništvu sa drugom osobom.

2.3 Vrste Sticaja

Zavisno od broja preduzetih djelatnosti razlikuju se dvije vrste sticaja:

- Idealni sticaj
- Realni sticaj

2.3.1 Idealni sticaj

Idealni sticaj postoji kada učinitelj sa jednom radnjomo ostvari više krivičnih djela. Takav sticaj može da bude homogeni i heterogeni. Homogeni idealni sticaj postoji kada učinitelj sa jednom radnjom ostvari više krivičnih djela iste vrste. Heterogeni idealni sticaj postoji kada se sa jednom radnjom prouzrokuje više krivičnih djela različite vrste. Idealni sticaj postoji bez obzira da li su ostvarena svršena krivična djela ili su ostala u pokušaju. Prema tome, moguć je idealni sticaj krivičnih djela u pokušaju. On postoji i kada neke djelatnosti budu realizirane kao svršena krivična djela, a druga kao pokupaj krivičnog djela. Ali za postojanje idealnog sticaja u ovim slučajevima, potrebno je da je pokušaj kažnjiv.

2.3.2 Realni sticaj

Realni sticaj postoji kada učinitelj sa više radnji prouzrokuje više krivičnih djela pod uvjetom da ni za jedao od učinjenih djela učinitelju nije izrečena pravosnažna presuda. Za postojanje realnog sticaja potrebno je da su ostvarena najmanje dva krivičnih djela sa posebnim radnjama i da pri tome nijedno od njih nije presudno tako da se učinitelju istovremeno sudi za sva djela istom postupku, donosi se jedna presuda i izriče jedna glavna kazna. Ako je učinitelj učinio dva krivična djela ali mu je za jedno od njih izrrečena pravosnažna presuda bez obzira da li je kaznu izdržavao ili ne tada postoji povrat a ne realni sticaj.
Za postojanje realnog sticaja nije bitno koliko je vremena proteklo između krivičnih djela učinjenih u sticaju. I realni sticaj može biti homogeni ili heterogeni. Homogeni realni sticaj postoji kada učinitelj sa više radnji ostvari više krivičnih djela iste vrste. Heterogeni realni sticaj postoji kada učinitelj sa više radnji učini više različitih krivičnih djela.

2.4 Prividni sticaj

Prividni sticaj postoji kada učinitelj sa jednom ili više radnji prouzrokuje više posljedica pri čemu su sve te posljedice obuhvaćene jednom zajedničkom posljedicom ili se jedne posljedice pojavljuju kao prethodna faza drugih, odnosno naknadne posljedice konzumiraju prethodne tako da se faktički pojavljuje jedno krivično djelo, ali koje se može kvalificiarti po odredbama više propisa zbog čega formalno izgleda da postoji više krivičnih djela. Drugim rječima, kod prividnog sticaja postoji sticaj propisa, ali ne i krivičnih djela. Postoji jedno krivično djelo koje se kvalificira po jednom propisu i izriče se propisana kazna.

2.4.1 Prividni idealni sticaj

Prividni idealni sticaj postoji kada se sa jednom radnjom prouzrokuje više posljedica, pri čemu jedna posljedica obuhvata sve ostale tako da postoji samo jedno krivično djelo. Prividni idealni sticaj se u teoriji smatra kao sticaj zakona, odnosno sticaj krivičnopravnih propisa. Razlikuje se više vrsta prividnog idealnog sticaja:

- Specijalitet
- Supsidijaritet
- Konzumpcija
- Alternativitet

Specijalitet
Specijalitet postoji kada je jedno krivično djelo predviđeno u dva zakonska propisa, ali tako što je u jedno propisu predviđeno u općem obliku, dok je u drugom predviđeno kao poseban, specijalni oblik njegovog ispoljavanja. Pošto dva propisa određuju obilježja jednog djela: opći i specijalni propis , to se uzima da specijalni propis isključuje primjebnu općeg propisa pa se djelo kvalificira po specijalnom propisu.

Supsidijaritet
Supsidijaritet postoji kada se jedno krivično djelo pojavljuje kao prethodni stadijum drugog krivičnog djela. Prvo krivično djelo postoji samo ako se ne ostvari drugo kasnije krivično djelo, ali ako se drugo ostvari, onda prvo djelo ne može postojati već samo drugo krivično djelo. Prema tome, u ovakvom slučaju primarno je drugo, naknadno učinjeno djelo dok je prvo njemu supsidijarno te će se ovakav slučaj kvalificirati po principu da primarno djelo isključuje postojanje supsidijarnog.

Konzumpcija
Konzumpcija postoji u dva slučaja:

1) Kada je prethodno krivično djelo konzumirano drugim krivičnim djelom. Ono se pojavljuje samo kao faza u učinjenju drugog krivičnog djela. Stoga se u ovakvom slučaju uzima da postoji samo drugo krivično djelo koje isključuje postojanje prethodnog djela

2) Kada je biće jednog krivičnog djela uključeno u biće drugog krivičnog djela na taj način što se prvo pojavljuje kao način ili sredstvo učinjenja drugog djela.

Inkluzija
U teoriji krivičnog prava javlja se i shvatanje prema kome prividni idealni sticaj postoji i u slučaju inkluzije. To je poseban oblik konzumpcije gdje jedno krivično djelo ostvaruje svoja obilježja bića kroz neko drugo teže krivično djelo, s tim što je prethodno djelo sitnom bagatelno, gotovo malog značaja, ali je ipak krivično djelo određeno u zakonu.

2.4.2 Prividni realni sticaj

Prividni realni sticaj postoji kada je sa više radnji učinjeno više krivičnih djela, ali koja su međusbno tako povezana da se stvara utisak da svakako sljedeće djelo konzumira prvo ili pak da je prvo supsidijarno drugom. Usljed toga se u krivičnom pravu smatra da postoji jedno krivično djelo. Prividni realni sticaj se javlja u dva oblika:
- Konzumpcija
- Supsidijaritet

1) Prividni realni sticaj u obliku konzumpcije postoji i u slučaju složenog, produženog i kolektivnog krivičnog djela, gdje postoji jedno krivično djelo bez obzira na broj proizvedenih posljedica.

2) Proividni realni sticaj u obliku supsidijariteta postoji kada jedna osoba podstekne drugu na učinjenje krivičnog djela pa, zatim, zajedno sa njim i pristupi učinjenu tog krivičnog djela. U ovakvom slučaju postoji samo saučiniteljstvo, jer je podstrekavanje supsidijarno učinjenju krivičnog djela. Takođe i pomaganje je konzumirano podstrekavanjem kao težim oblikom saučesništva.

2.5 Složeno krivično djelo

Složeno krivično djelo se sastoji iz dva ili više krivičnih djela koja su zakonom međusobno nužno povezana pri čemu je propisana teža kazna za njegovog učinitelja. Ukoliko zakonodavac ne vrši spajanje posebnih krivičnih djela u jedno djelo, tada ne postoji složeno krivično djelo, več dva ili više krivičnih djela u sticaju. Složeno krivično djelo dakle, isključuje postojanje realnog sticanja, jer se ono zakonom određuje kao jedno krivično djelo.
Razlikuje se pravo i nepravo složeno krivično djelo. Pravo složeno krivično djelo se sastoji od dva ili više samostalnih krivičnih djela. Nepravo složeno krivično djelo sastoji iz jednog krivičnog djela i druge komulativne, zakonom određene djelatnosti koja je inače dozvoljeni akt, ali zajedno čine novo, teže krivično djelo za koje zakon propisuje strožiju kaznu.
Od složenog krivičnog djela treba razlikovati dvoaktna i višeaktna krivična djela gdje takođe postoji više radnji ali koje samostalno uzete ne čine krivična djela svaka za sebe već sve zajedno čine jedno djelo i to samo onda kada su povezane u jedinstveni tok. Kod dvoaktnog i višeaktnog djela postoji jedno krivično djelo koje nastaje iz dvije ili više posebnih radnji koje samostalno krivičnodjelo pri čemu zbog zakonske povezanosti sa drugim djelom gubi tu svoju samostalnost i ulazi u novu cjelinu, u sastav novog bića, gdje je svako od njih samo elemenat tog novog bića.
Za složeno krivično djelo zakon određuje posebnu kaznu veču od one kazne koja je propisana za svako djelo u sastavu složenog djela. Ukolikko kod složenog krivičnog djela dođe do učinjenja samo prvog djela njegovog sastava tada postoji pokušaj

2.6 Produženo krivično djelo

1) Potrebno je da jedna ista osoba učestvuje u učinjenju više krivičnih djela, tj. Da postoji identitet ličnosti učinitelja djela. To znači da jedna osoba može da bude učinitelj svih tih djela ili pak da uestvuje u njihobom ostvarenju kao pomagač. U teoriji se razmatra pitanje postoji li idetitet ličnosti pa prema tome i produženo krivilno djelo ako jedna osoba ulestvuje u ostvarenju više krivičnih djela.

2) Sva učinjenja krivična djela treba da su ista ili istovrsna djela. To znači da se ona pojavljuju kao isti ili kao različiti oblici jednog istog kvirilnog djela, tj. Da postoji identitet zakonskih bića svih učinjenih krivičnih djela sa većom brojem preduzetih djelatnosti.

3) Sva krivična djela treba da su od strane iste osobe učinjenja na isti način što ukazuje da ona iako su preduzeta u određenom vremenski poezanom dešavanju predstavljaju jedinstvenu cjelinu.

4) Sva krivična djela treba da su učinjenja u određenom vremenskom intervalu. To znači da između pojedinih krivičnih djela treba da postoji vremenski kontinuitet bez velikih prekida. Kada postoji vremenska povezanost koja sva učinjenja krivičnih djela povezuje u jedinstvenu cjelinu, predstavlja faktičko pitanje koje sud mora da rješi u svakom konkretnom slučaju. Ta vremenska povezanost znači da razmak izmešu pojedinih krivičnih djela ne smije da bude velikda se izgubi vremenska veza između pojedinih djela s obzirom da se svako sljedeće krivično djelo pojavljuje kao nastavak tj. Kao produžavanje prethodnog krivičnoh djela. Produženo krivično djelo se najčešće javlja kao djelo koje se vrši iskorištavanjem iste prilike, iste situacije ili istog odnosa, pa stoga neki autori smatraju da i ove okolnosti treba acjeniti kod ocjene o postojanju vremenskog kontinuiteta.

5) Sva krivična djela treba da su učinjenja sa umišljajem. Bitno je da kod svakog pojedinog djela u sastavu produženog krivičnog djela postoji ovaj oblik krivnje s tim što on ne mora da se uvijek javi u istom obliku već neka djela mogu biti učinjea sa dretnim, a druga sa eventualnim umišljajem. U teoriji postoji i shvatanje da i kviično djelo učinjeno s umišljajem na mah, takođe ulazi u sastav konstrukcije produženog krivičnog djela.
Varijabilni elementi su oni koji najčešće postoje kod produženog krivinmog djela i čine njegovu kohezionu vezu i daju mu karakter jedinstvene cjelinem ali čije postojanje nije neophodno u svakom slučaju da bi se više djela kvalificiralo kao produženo krivično djelo. Kao varijabilni elementi u teoriji i sudskoj praksi smatra se: iskorištavanja istog trajnog odnosa, situacije ili prilike, istovjetnost sredstva ili mjesta preduzimanja radnje učinjenja istovjetnost oštećene osobe ili napadunot dobra.

Produženo krivično djelo je konstrukcija koja se bazira na prividnom realnom sticaju pa se za sva učinjenja krivična djela izriče kazna propisana u zakonu za takvo djelo. Vrijeme učinjenja produženog krivičnog djela predstavlja cjelo vrijeme njegovog činjenja, a zastarjelost krivičnog gonjenja počinje da teče od momenta kada je učinjeno posljedne djelo iz njegovog sastava. Mjesto učinjenja je mjesto svih pojedinih radnji posljedica. Amnestija i pomilovanje odnose se na sva djela u cjelini. Produženo krivično djelo ukljuuje u sebe princip ne bis in idem kao i princip res judicata.

2.7 Kolektivno krivično djelo

Kolektivno krivično djelo je zakonom određeni oblik prividnog realnog sticaja koji postoji u slučaju učinjenja više istih ili istorodnih krivičnih djela od strane iste osobe koja se pravno tretiraju kao jedno krivično djelo pri čemu sva djela rezultiraju iz određenog psihičkog stanja učinitelja i njegovog načina života.

2.7.1 Kolektivno krivično djelo u vidu zanata

Kolektivno krivično djelo u vidu zanata postoji kada učinitelj učini jedno ili više istih ili istorodnih krivičnih djela pri čemu ulinitelj pokazuje spremnost, sklonost da na ovaj način ostvaruje izvor prihoda, tj. Da pribavlja protivpravnu imovinsku korist. Dakle, subjektivni elemennat ovog oblika kolektivnog krivilnog djela sastoji se u postojanju namjere kod učinitelja krivilnih djela ostvaruje stalne osnovne ili dopunske izvore prihoda.

2.7.2 Kolektivno krivično djelo u vidu zanimanja

Kolektivno krivično djelo u vidu zanimanja postoji kada učinitelj učini jedno ili više istih ili istorodnih krivičnih djela pri čemu od samog početka pokazuje spremnost da nastavi sa njihovim činjenjem i to u vidu obavljanja posla, zanimanja ili profesije. Za postojanje ovog djela bitno je da se činnjenje krivičnog djela pojavljuje kao vrsta poslovanja učinitelja bez obzira da li on na taj način ostvaruje imovinsku korist ili ne.

2.7.3 Kolektivno krivično djelo iz navike

Kolektivno krivično djelo iz navike postoji kada učinitelj ućini jedno ili više istih ili istorodnih krivičnih djela iz sklonosti koja je kod njeg nastala ranijim činjenjem tih krivilnih djela. Motiv učinjenja djela nije tendencije koja odražava način ponašanja navike, sklonosti tendencije koja odražava način ponašanja učinitelja njegov stil života u određenim uvjetima.

ZAKLJUČAK

Sticaj krivičnog djela znači postojanje više krivičnih djela ostvarenih od jednog lica. Pravilo je da se sva krivična djela u sticaju obuhvate jednom presudom i da se učiniocu izrekne jedinstvena kazna. Od sticaja krivičnih djela treba razlikovati slučajeve gdje samo naizgled postoji sticaj, a u suštini to je jedno krivično djelo. Ovakvi slučajevi nazivaju se prividni sticaj. On može biti prividni idealni i prividni realnisticaj. Razlikovanje između prividnog idealnog i realnog sticaja od pravog idealnog i realnog sticaja je veomaznačajno, jer u slučaju prividnog sticaja postoji samo jedno krivično djelo, dok se kod pravog idealnog i realnog primjenjuju pravila za odmjeravanje kazne kod svakog krivičnog djela.

LITERATURA

Knjige:
1. J. Dragan, „Krivično/Kazneno pravo Bosne i Hercegovine opći dio“, Sarajevo, 2005
Internet:
1. http://bs.scribd.com/doc/29099124/KAZNENO-PRAVO-SKRIPTA
2. http://www.pravo.unizg.hr/_download/repository/Vuletic.pdf
3. http://www.sudskapraksa.com/1217-KOLEKTIVNO-KRIVICNO-DELO.html
4. http://www.pravniportal.rs/index.php?cat=159&id=3045
5. http://bs.scribd.com/doc/76932998/Pojam-krivi%C4%8Dnog-djela
Ostalo:
1. KZ BiH
2. KZ FBIH
3. KZ Hrvatska

PROCITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:

ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE |  FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI    MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠCU |  OPERATIVNI I STRATEGIJSKI    MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITICKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RACUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA |  SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO

 

 preuzmi seminarski rad u wordu » » » 

Besplatni Seminarski Radovi

SEMINARSKI RAD