PREKRŠAJ, KAO JEDNA VRSTA NEDOZVOLJENOG LJUDSKOG PONAŠANJA, ZA KOJE
DRŽAVNI ORGANI KAŽNJAVAJU, PREDSTAVLJA JAVNOPRAVNI KAZNENI DELIKT U
ČIJOJ PRAVNOJ PRIRODI DOLAZE DO IZRAŽAJA MJEŠOVITE KARAKTERISTIKE KRIVIČNOG
DJELA I PROTIVLJENJA NAREDBAMA UPRAVE. PREKRŠAJNO PRAVO PREDSTAVLJA
GRANIČNO PODRUČJE DVIJE GRANE PRAVA – KRIVIČNOG PRAVA I UPRAVNOG PRAVA.
POŠTO SU PREKRŠAJI NERAZDVOJNO POVEZANI SA FUNKCIONISANJEM DRŽAVE ODNOSNO
UPRAVE, VEĆ U RIMSKOJ DRŽAVI POJAVLJUJU SE DELIKTI KOJI PODSJEĆAJU NA
PREKRŠAJE. DOK SE ZA KRIVIČNA DJELA MOGLO KAZNITI TJELESNOM KAZNOM (ODSIJECANJEM
GLAVE, NOVČANO I SL.), PREMA PREKRŠIOCU SE PRIMJENJIVALA POSEBNA PRINUDNA
MJERA, SA CILJEM DA SE ON PRIVOLI NA POKORNOST VLASTIMA. NADLEŽNI ORGANI
UPRAVE MOGLI SU DA UHAPSE PRESTUPNIKA, DA MU IZREKNU NOVČANU KAZNU ILI
DA UZMU NEKU NJEGOVU STVAR U ZALOGU, SVE DOK ON NE POSTUPI PO NJIHOVOJ
NAREDBI. U SMISLU SADAŠNJIH KARAKTERISTIKA PREKRŠAJA, PREKRŠAJI SE JAVLJAJU
ZNATNO KASNIJE (XVI I XVII VIJEK). PRVI PUT SE SUSREĆU U STATUTIMA SAMOSTALNIH
PRIMORSKIH GRADOVA. IAKO SU OVA PRAVILA SVRSTAVANA U AUTONOMNO KRIVIČNO
PRAVO, ONA SU PO SVOJIM OBILJEŽJIMA IMALA PREKRŠAJNOPRAVNU PRIRODU (UČINILAC
TAKVOG DELIKTA OBAVEZAN JE DA PRESTANE SA SVOJIM PONAŠANJEM, DA NADOKNADI
PROUZROKOVANU ŠTETU ILI DA PLATI NOVČANU GLOBU). NAJZNAČAJNIJI FAKTIČKI
RAZLOZI ZBOG KOJIH SE PREKRŠAJI KASNIJE IZDVAJAJU IZ OBLASTI KRIVIČNOG
PRAVA I SVRSTAVAJU U UPRAVNO PRAVO, VEZANI SU ZA NAGLI RAZVOJ DRŽAVNE
UPRAVE. ZA RAZLIKU OD KRIVIČNIH DJELA ZA KOJA KAŽNJAVA SUD, ZA UČINJENE
PREKRŠAJE KAŽNJAVA UPRAVA (TADAŠNJI NAZIV ZA PREKRŠAJNO PRAVO BIO JE
“POLICIJSKO PRAVO”). POSLE BURŽOASKIH REVOLUCIJA JAVLJA SE TEŽNJA DA
SE KAŽNJAVANJE ZA PREKRŠAJE PREPUSTI SUDOVIMA.
FIZIČKI NAPAD NA DRUGOG
FIZIČKI NAPAD NA DRUGOG (PREMA ODREDBAMA ZAKONA O JAVNOM REDU I MIRU)
PREDSTAVLJA NARUŠAVANJE JAVNOG REDA I MIRA UČINJEN FIZIČKIM NAPADOM
NA DRUGO LICE. RADNJA IZVRŠENJA OVOG PREKRŠAJA JE FIZIČKI NAPAD, KOJI
PRETPOSTAVLJA UPOTREBU FIZIČKE SNAGE. OBJEKT NAPADA JE DRUGO FIZIČKO
LICE. ZAŠTITNI OBJEKT JE MIR I SPOKOJSTVO GRAĐANA KAO I FIZIČKI INTEGRITET
LICA.
FIZIČKI NAPAD ČESTO DOVODI DO TUČE. POSLJEDICE TUČE, U PREKRŠAJNOM SMISLU,
SU REMEĆENJE JAVNOG REDA I MIRA ODNOSNO NEGODOVANJE GRAĐANA I UGROŽAVANJE
NJIHOVOG SPOKOJSTVA. AKO JE TUČOM DOŠLO DO TEŠKE TJELESNE POVREDE NEKOG
LICA ILI PAK DO NJEGOVE SMRTI ONDA JE RIJEČ O POSTOJANJU KRIVIČNOG DJELA
IZ KRIVIČNOG ZAKONA RS. IZVRŠILAC OVOG PREKRŠAJA MOŽE BITI SVAKO FIZIČKO
LICE, ODGOVORNO ZA PREKRŠAJ. OVAJ PREKRŠAJ ZBOG SVOJIH KARAKTERISTIKA,
SPADA U KATEGORIJU TEŽIH PREKRŠAJA.
PREMA ODREDBAMA ZAKONA O JAVNOM REDU I MIRU, OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE
U UGROŽAVANJU DRUGOG LICA PRIJETNJOM OD STRANE UČINIOCA PREKRŠAJA, DA
ĆE NAPASTI NA ŽIVOT ILI TIJELO DRUGOG LICA.OVAJ PREKRŠAJ KARAKTERIŠE
SE U UGROŽAVANJU BEZBJEDNOSTI ILI IZAZIVANJU OSJEĆANJA UGROŽENOSTI DRUGOG
LICA.RADNJA IZVRŠENJA OVOG PREKRŠAJA ISPOLJAVA SE U PRIJETNJI, ČIJA
JE POSLJEDICA UGROŽAVANJE SIGURNOSTI DRUGOG LICA.PRIJETNJA JE PSIHIČKA
PRINUDA, KOJA DJELUJE NA DRUGO LICE, PA ONO USLJED PRIJETNJE IMA OSJEĆAJ
UGROŽENOSTI VLASTITOG ŽIVOTA I TIJELA.PRIJETNJA MOŽE BITI UČINJENA:
1. VERBALNO I
2. REALNO.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR KAO I BEZBJEDNOST
FIZIČKIH LICA.I OVAJ PREKRŠAJ SPADA U KATEGORIJU TEŽIH PREKRŠAJA.
PREKRŠAJI PROTIV JAVNOG REDA
1. PROSTITUCIJA
OBILJEŽJA OVOG PREKRŠAJA SASTOJE SE U IZNAJMLJIVANJU ODNOSNO USTUPANJU
PROSTORIJA RADI VRŠENJA PROSTITUCIJE, ILI U NAVOĐENJU DRUGOG LICA NA
JAVNOM MJESTU NA PROSTITUCIJU ILI U POSREDOVANJU U VRŠENJU PROSTITUCIJE.
KOD OVOG PREKRŠAJA POSTOJI VIŠE RADNJI IZVRŠENJA:
1. IZNAJMLJIVANJE, ODNOSNO USTUPANJE
PROSTORIJE RADI VRŠENJA PROSTITUCIJE
2. NAVOĐENJE DRUGOG ILI POSREDOVANJE U
VRŠENJU PROSTITUCIJE.
OVAJ PREKRŠAJ MOŽE DA IZVRŠI FIZIČKO ILI PRAVNO LICE (PREKO ODGOVORNOG
FIZIČKOG LICA). BAVLJENJE PROSTITUCIJOM NE PREDSTAVLJA PREKRŠAJ PREMA
ZAKONU O JAVNOM REDU I MIRU.
ZAŠTITNI OBJEKAT JE JAVNI MORAL I BEZBJEDNOST LICA, A POSLJEDICA OVOG
PREKRŠAJA JE NARUŠAVANJE JAVNOG MORALA I BEZBJEDNOSTI LICA.
2. NEOVLAŠĆENA UPOTREBA VATRENOG ORUŽJA
OVAJ PREKRŠAJ KARAKTERIŠE NEOVLAŠĆENA UPOTREBA VATRENOG ORUŽJA KOJOM
SE UGROŽAVA BEZBJEDNOST ILI IZAZIVA OSJEĆANJE UZNEMIRENOSTI GRAĐANA.
PREMA ODREDBAMA ZAKONA O ORUŽJU I MUNICIJI ORUŽJEM SE SMATRA:
1. VATRENO ORUŽJE
2. VAZDUŠNO ORUŽJE
3. RASPRSKAVAJUĆE I GASNO ORUŽJE
4. HLADNO ORUŽJE
5. ORUŽJE SA TETIVOM I
6. POSEBNO ORUŽJE (ORUŽJA ILI NAPRAVE KOJE IZBACUJU ANESTETIKE ILI PROIZVODE
SVJETLOSNE I ZVUČNE SIGNALE).
NEOVLAŠĆENA UPOTREBA ORUŽJA POSTOJI UVIJEK KADA NEKO LICE, VAN SVOJIH
ZAKONITIH OVLAŠĆENJA, UPOTREBLJAVA ORUŽJE.KOD OVOG PREKRŠAJA ZAŠTITNI
OBJEKAT PREDSTAVLJA MIR I BEZBJEDNOST GRAĐANA, S TIM ŠTO JE POSLJEDICA
NARUŠAVANJE TOG MIRA I BEZBJEDNOSTI.
3. VRIJEĐANJE DRUGOG LICA ILI DRUGO BEZOBZIRNO PONAŠANJE
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U GRUBOM VRIJEĐANJUDRUGOG LICA ILI U DRUGOM
BEZOBZIRNOM PONAŠANJU KOJE IZAZIVA OSJEĆANJE FIZIČKE UGROŽENOSTI ILI
UZNEMIRENOSTI GRAĐANA.S OBZIROM NA RADNJU IZVRŠENJA, OVAJ PREKRŠAJ IMA
DVA VIDA ISPOLJAVANJA, I TO:
1. GRUBO VRIJEĐANJE I
2. SVAKO DRUGO BEZOBZIRNO PONAŠANJE KOJIM SEMOŽE IZAZVATI OSJEĆAJ FIZIČKE
UZNEMIRENOSTI ILI UGROŽENOSTI GRAĐANA.
KOD OVOG PREKRŠAJA ZAŠTITNI OBJEKT JE JAVNI RED I MIR IZRAŽEN U NEGODOVANJU
ILI NESPOKOJSTVU GRAĐANA, A POSLJEDICA PREKRŠAJA SE ISPOLJAVA OSJEĆAJEM
FIZIČKE UGROŽENOSTI ILI UZNEMIRENOSTI GRAĐANA.
4. VRŠENJE FIZIOLOŠKIH POTREBA NA JAVNOM MJESTU RIJEČ JE U STVARI O
DVA PREKRŠAJA, I TO:
1. VRŠENJU FIZIOLOŠKE POTREBE NA JAVNOM MJESTU I
2. IZLAGANJU POLNOG ORGANA POGLEDU DRUGIH LICA NA JAVNOM MJESTU.
KOD OVIH PREKRŠAJA ZAŠTITNI OBJEKT JE JAVNI MORAL ODNOSNO SPOKOJSTVO
GRAĐANA.
5. KOCKANJE
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U KOCKANJU ZA NOVAC ILI DRUGU KORIST, NA JAVNOM
MJESTU, ODNOSNO U IZNAJMLJIVANJU PROSTORIJA ZA KOCKANJE.NE PREDSTAVLJA
PREKRŠAJ KOCKANJE U ZA TO PREDVIĐENIM PROSTORIJAMA, ZA KOJU DJELATNOST
JE DATO ODGOVARAJUĆE ODOBRENJE, OD STRANE NADLEŽNOG ORGANA.UČINILAC
OVOG PREKRŠAJA MOŽE BITI FIZIČKO ILI PRAVNO LICE.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR.
6. NEOVLAŠĆENA UPOTREBA PIROTEHNIČKIH ILI EKSPLOZIVNIH SREDSTAVA
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U NEOVLAŠĆENOM PALJENJU PIROTEHNIČKIH ILI
EKSPLOZIVNIH SREDSTAVA, NA MJESTIMA I NA NAČIN KOJIM SE IZAZIVA UZNEMIRENOST
GRAĐANA. KOD OVOG PREKRŠAJA ZAŠTITNI OBJEKT PREDSTAVLJA JAVNI RED I
MIR, KAO I SIGURNOST GRAĐANA, DOK POSLJEDICU PREDSTAVLJA NJIHOVO NARUŠAVANJE.
OVAJ PREKRŠAJ MOŽE UČINITI FIZIČKO ILI PRAVNO LICE (KAO ODGOVORNO LICE
U PRAVNOM LICU).
7. NEOVLAŠĆENO ORGANIZOVANJE PRIREDBI SA UPOTREBOM PIROTEHNIČKIH SREDSTAVA
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U NEOVLAŠĆENOM ORGANIZOVANJU ODNOSNO PRIREĐIVANJU
BAKLJADI, VATROMETA ILI SLIČNIH PRIREDBI NA KOJIMA SE KORISTE PIROTEHNIČKA
SREDSTVA, BEZ PROPISANE NAJAVE ILI PORED ZABRANE NADLEŽNOG ORGANA ILI
U NEPREDUZIMANJU MJERA OBEZBJEĐENJA KOJE JE ORGANIZATOR DUŽAN PREDUZETI.
KOD OVOG PREKRŠAJA POSTOJI VIŠE RADNJI IZVRŠENJA I TO:
1. NEOVLAŠĆENO ODNOSNO NEPROPISNO PRIREĐIVANJE BAKLJADE, VATROMETA
I SL., NA KOJIMA SE KORISTE PIROTEHNIČKA SREDSTVA
2. PRIREĐIVANJE BAKLJADE, VATROMETA I SL., UPRKOS POSTOJANJA ZABRANE
NADLEŽNOG ORGANA
3. NEPREDUZIMANJE MJERA OBEZBJEĐENJA KOJE SU OBAVEZNE PO PROPISIMA.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA PREDSTAVLJA JAVNI RED I MIR, KAO I SIGURNOST
GRAĐANA, A POSLJEDICE SE SASTOJE U NJIHOVOM UGROŽAVANJU.
OVAJ PREKRŠAJ MOGU UČINITI FIZIČKO ILI PRAVNO LICE.
8. NEOVLAŠĆENO PRIKUPLJANJE DOBROVOLJNIH PRILOGA
OVAJ PREKRŠAJ PREDSTAVLJA NEOVLAŠĆENO PRIKUPLJANJE DOBROVOLJNIH PRILOGA,
KAO I DRUGIH VIDOVA POMOĆI. ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI
RED I MIR.
9. REMEĆENJE MIRA MUZIČKIM INSTRUMENTIMA I MEHANIČKIM IZVORIMA BUKE
OVAJ PREKRŠAJ KARAKTERIŠE NARUŠAVANJE MIRA DRUGIH LICA IZVOĐENJEM MUZIČKIH
I DRUGIH SADRŽAJA, KORIŠĆENJEM MUZIČKIH INSTRUMENATA I RADIO I TELEVIZIJSKIH
PRIJEMNIKA I DRUGIH ZVUČNIH UREĐAJA, KAO I MEHANIČKIH IZVORA BUKE I
ZVUČNIH SIGNALA (PREMA ZAKONU U PERIODU OD 22 DO 06 ČASOVA).
ZAŠTITNI OBJEKT KOD OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR. OVAJ PREKRŠAJ
MOŽE UČINITI I FIZIČKO I PRAVNO LICE.
10. UŽIVANJE OPOJNIH DROGA NA JAVNOM MJESTU OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI
SE U UŽIVANJU OPOJNIH DROGA ILI PSIHOTROPNIH SUPSTANCI NA JAVNOM MJESTU.
INAČE, OVAJ PREKRŠAJ PREDSTAVLJA NOVINU U PREKRŠAJNOM ZAKONODAVSTVU
RS. RADNJA IZVRŠENJA OVOG PREKRŠAJA SASTOJI SE U UŽIVANJU OPOJNIH DROGA
I DRUGIH SLIČNIH SUPSTANCI NA JAVNOM MJESTU.
ZAŠTITNI OBJEKT KOD OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR.
PREKRŠAJI PROTIV FUNKCIONISANJA DRŽAVNIH ORGANA I JAVNIH
SLUŽBI
1. SPREČAVANJE DRŽAVNIH ORGANA U VRŠENJU JAVNIH FUNKCIJA
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U SPREČAVANJU DJELOVANJA DRŽAVNIH ORGANA,
PREDUZEĆA I DRUGIH PRAVNIH LICA KOJA VRŠE JAVNA OVLAŠĆENJA ILI NJIHOVIH
SLUŽBENIKA DA VRŠE SVOJE FUNKCIJE, ILI U NEPOSTUPANJU NA LICU MJESTA
PO ZAKONITOM ZAHTJEVU ILI NAREĐENJU NJIHOVOG SLUŽBENOG LICA.
KOD OVOG PREKRŠAJA RADNJA IZVRŠENJA SASTOJI SE U:
1. SPREČAVANJU DJELOVANJA DRŽAVNIH ORGANA, PREDUZEĆA I DRUGIH PRAVNIH
LICA TJ. U SPREČAVANJU NJIHOVIH SLUŽBENIKA DA VRŠE JAVNA OVLAŠTENJA
ODNOSNO SVOJE FUNKCIJE I
2. NEPOSTUPANJU NA LICU MJESTA, PO ZAKONITOM ZAHTJEVU ILI NAREĐENJU
SLUŽBENIH LICA.
VRŠENJEM OVIH PREKRŠAJA OMETA SE RAD I IZVRŠENJE SLUŽBENIH ZADATAKA
NADLEŽNIH DRŽAVNIH ORGANA TJ. NJIHOVIH SLUŽBENIKA.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR GRAĐANA.
2. OGRANIČENJE KRETANJA NA ODREĐENOM PROSTORU
OVAJ PREKRŠAJ SASTOJI SE U NEPOSTUPANJU PO NAREDBI ILI RJEŠENJU DRŽAVNOG
ORGANA U VEZI SA OGRANIČENJEM ILI ZABRANOM KRETANJA LICA NA ODREĐENIM
JAVNIM MJESTIMA ILI PODRUČJIMA.
DEFINISANJE JAVNOG MJESTA ILI PODRUČJA JE PREDUSLOV POSTOJANJA PREKRŠAJA.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE OPŠTA DRUŠTVENA DISCIPLINA I JAVNI
RED I MIR.
3. UNIŠTAVANJE JAVNIH OGLASA I OBJAVA
OVAJ PREKRŠAJ KARAKTERIŠE NEOVLAŠTENO CIJEPANJE, UKLANJANJE ILI, NA
DRUGI NAČIN, OŠTEĆENJE JAVNIH OGLASA ILI OBJAVA, KOJE SU POSTAVILI DRŽAVNI
ORGANI ILI LOKALNI ORGANI VLASTI ILI IZBORNIH OGLASA ISTAKNUTIH U SKLADU
SA PROPISIMA, KAO I U SPREČAVANJU NJIHOVOG ISTICANJA.
OBJEKT ZAŠTITE OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR.UČINILAC OVOG PREKRŠAJA
MOŽE BITI SAMO FIZIČKO LICE.
4. LAŽNO PREDSTAVLJANJE
LAŽNO PREDSTAVLJANJE, KAO PREKRŠAJ, POSTOJI AKO SE NEKO LICE LAŽNO
PREDSTAVLJA KAO PRIPADNIK VOJSKE ILI CIVILNE ZAŠTITE ILI KAO SLUŽBENO
LICE NEKOG DRUGOG PRAVNOG LICA, ILI AKO NEOVLAŠTENO NOSI NJIHOVE SLUŽBENE
OZNAKE ILI UNIFORME ILI SLUŽBENE LEGITIMACIJE.PREKRŠAJ JE UČINJEN MOMENTOM
LAŽNOG PREDSTAVLJANJA ILI MOMENTOM NEOVLAŠĆENOG NOŠENJA SLUŽBENE OZNAKE
ILI LEGITIMACIJE.
ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED, DRUŠTVENA DISCIPLINA I
MIR GRAĐANA.
OVAJ PREKRŠAJ MOGU UČINITI SAMO FIZIČKA LICA.
PREKRŠAJI PROTIV INTERESA MALOLJETNIKA I DRUGIH KATEGORIJA
LICA
1. POSLUŽIVANJE ALKOHOLOM
OVAJ PREKRŠAJ POSTOJI AKO SE PRI PROMETU ALKOHOLNIH PIĆA, KOJA SE TROŠE
NA LICU MJESTA, DAJU ALKOHOLNA PIĆA OČIGLEDNO PIJANOM LICU, MALOLJETNIKU
MLAĐEM OD 16 GODINA ŽIVOTA, DUŠEVNO BOLESNOM LICU ILI LICU ZAOSTALOG
DUŠEVNOG RAZVOJA, ILI U SLUČAJU PODSTICANJA OVIH LICA ZA UZIMANJE ALKOHOLA.
IZVRŠILAC OVOG PREKRŠAJA MOŽE BITI FIZIČKO ILI PRAVNO LICE (KAO I ODGOVORNO
FIZIČKO LICE U PRAVNOM LICU). ZAŠTITNI OBJEKT OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI
RED I MIR, ALI I ŽIVOT I ZDRAVLJE GRAĐANA, UKLJUČUJUĆI I MALOLJETNA
I DUŠEVNO BOLESNA LICA.
2. PROSJAČENJE
OVAJ PREKRŠAJ POSTOJI AKO NEKO LICE PROSJAČI ILI NA PROSJAČENJE NAVODI
MALOLJETNO LICE, DUŠEVNO BOLESNO LICE ILI LICE ZAOSTALOG DUŠEVNOG RAZVOJA.OVA
PONAŠANJA MOGU SE ISPOLJITI U VIDU ZANIMANJA ILI ZANATA.ZAŠTITNI OBJEKAT
KOD OVIH PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR I DOSTOJANSTVO LIČNOSTI MALOLJETNIH
I DRUGIH LICA. PROSJAČENJE, KAO PREKRŠAJ, MOŽE UČINITI SAMO FIZIČKO
LICE.
3. PROPUŠTANJE OBAVEZE STARANJA O MALOLJETNIKU
AKO JE RODITELJ, USVOJILAC, ODNOSNO STARALAC MALOLJETNIKA (KOJI JE
UČINIO PREKRŠAJ PROTIV JAVNOG REDA I MIRA PROPISAN ZAKONOM) PROPUSTIO
DA SE STARA O MALOLJETNIKU, PA JE TAKO PROPUŠTANJE UTICALO NA VRŠENJE
PREKRŠAJA OD STRANE MALOLJETNIKA, SMATRAĆE SE DA JE UČINIO PREKRŠAJ.
USLOV ZA PREKRŠAJNU ODGOVORNOST KOD UČINIOCA OVOG PREKRŠAJA JE IZVRŠENJE
PREKRŠAJA JAVNOG REDA I MIRA OD STRANE MALOLJETNIKA. ZAŠTITNI OBJEKT
OVOG PREKRŠAJA JE JAVNI RED I MIR I MALOLJETNA LICA, KAO SPECIFIČNA
DRUŠTVENA GRUPA.
PREKRŠAJ IZ ZAKONA O ZAŠTITI OD NASILJA U PORODICI
PORODIČNO NASILJE JE DRUŠTVENA POJAVA KOJA SE POJAVLJUJE U SVIM DRŽAVAMA
SVIJETA (PREMA ISTRAŽIVANJIMA SPROVEDENIM U SAD I NJEMAČKOJ, SVAKA TREĆA
ŽENA BAR JEDNOM U ŽIVOTU BUDE ZLOSTAVLJANA U PORODICI).
2005. GODINE, U REPUBLICI SRPSKOJ JE DONESEN ZAKON O ZAŠTITI OD NASILJA
U PORODICI (“SLUŽBENI GLASNIK RS” br. 118/05). U DUHU OVOG ZAKONA PORODICA
JE BIO-PSIHOSOCIJALNA DRUŠTVENA ŽIVOTNA ZAJEDNICA RODITELJA I NJIHOVE
DJECE I DRUGIH NJENIH ČLANOVA, A ČINE JE SUPRUŽNICI U BRAČNOJ I VANBRAČNOJ
ZAJEDNICI, NJIHOVA DJECA, BIVŠI BRAČNI ILI VANBRAČNI SUPRUŽNICI I NJIHOVA
DJECA, USVOJILAC I USVOJENIK, STARALAC I ŠTIĆENIK, RODITELJI SADAŠNJIH
I BIVŠIH SUPRUŽNIKA I OČUH I MAĆEHA. PORODIČNO-PRAVNE ODNOSE UREĐUJE
PORODIČNI ZAKON REPUBLIKE SRPSKE. ODNOSI MEĐU ČLANOVIMA PORODICE ZASNIVAJU
SE NA HUMANIM PRINCIPIMA KOJI PRETPOSTAVLJAJU MEĐUSOBNO POŠTOVANJE,
POMAGANJE, RAZUMJEVANJE, ODRŽAVANJE SKLADNIH ODNOSA, RAVNOPRAVNOST POLOVA
I DR.NASILJE U PORODICI JE BILO KOJE STVARNO, PRIJETEĆE FIZIČKO, PSIHIČKO,
SEKSUALNO ILI EKONOMSKO NASILJE –DJELO NAD JEDNIM LICEM OD STRANE DRUGOG
–IH KOJE JE U KRVNOM SRODSTVU ILI ŽIVI U ZAJEDNIČKOM DOMAĆINSTVU, A
KOJE NANOSI FIZIČKU, PSIHIČKU I SEKSUALNU PATNJU ILI EKONOMSKU ŠTETU,
KAO I PRIJETNJE TAKVIM DJELIMA ILI PROPUŠTANJA ČINJENJA DUŽNE PAŽNJE.
PORODIČNO NASILJE MOŽE DA SE VRŠI NAD PARTNEROM, ODNOSNO BRAČNIM DRUGOM,
DJECOM ILI STARIJIM LICIMA, ČLANOVIMA ZAJEDNIČKOG DOMAĆINSTVA.
MOŽEMO RAZLIKOVATI TRI VRSTE NASILJA U PORODICI, I TO:
1. FIZIČKO NASILJE –KOJE ČINI SVAKI OBLIK FIZIČKOG
ZLOSTAVLJANJA ILI FIZIČKOG NAPADA ČLANA PORODICE NA DRUGOG ČLANA PORODICE
2. PSIHIČKO NASILJE –PODRAZUMJEVA RAZLIČITE OBLIKE
ZASTRAŠIVANJA I PROUZROKOVANJA STRAHA, VERBALNE NAPADE, VRIJEĐANJA,
PRIJETNJE I DR.
3. EKONOMSKO NASILJE –ČINE RAZLIČITI VIDOVI EKONOMSKE
MANIPULACIJE ŽRTVE NASILJA
(ODUZIMANJE SREDSTAVA ZA ŽIVOT, NEPLAĆANJE ALIMENTACIJE, OŠTEĆENJE ILI
UNIŠTENJE ZAJEDNIČKE IMOVINE I DR.).
U POSEBNE OBLIKE NASILJA U PORODICI MOGU SE SVRSTATI UHOĐENJE I DRUGI
OBLICI GRUBOG UZNEMIRAVANJA ČLANOVA PORODICA TE IZOLACIJA I OGRANIČAVANJE
SLOBODE KRETANJA, TE KOMUNICIRANJE SA TREĆIM LICIMA. PREMA ODREDBAMA
ZAKONA, PREMA LICU KOJE VRŠI NASILJE U PORODICI, ZA NASILNIČKO PONAŠANJE
MOGU SE IZREĆI ZAŠTITNE MJERE, I TO:
1. UDALJENJE IZ STANA, KUĆE ILI NEKOG DRUGOG
STAMBENOG PROSTORA
2. ZABRANA PRIBLIŽAVANJA ŽRTVI NASILJA
3. OSIGURANJE ZAŠTITE ŽRTVI NASILJA
4. ZABRANA UZNEMIRAVANJA ILI UHOĐENJA ŽRTVE
NASILJA
5. OBAVEZA PSIHOSOCIJALNOG TRETMANA
6. OBAVEZNO LIJEČENJE OD ZAVISNOSTI I
7. RAD U KORIST HUMANITARNE ORGANIZACIJE ILI LOKALNE ZAJEDNICE.
ZAŠTITNE MJERE IZRIČE NADLEŽNI OSNOVNI SUD PREMA MJESTU PREBIVALIŠTA,
ODNOSNO BORAVIŠTA ŽRTVE NASILJA U PORODICI, NA ZAHTJEV LICA KOJE JE
ŽRTVA NASILJA, NA ZAHTJEV MUP-a, TUŽILAŠTVA, CENTRA ZA SOCIJALNI RAD
I PO SLUŽBENOJ DUŽNOSTI.NASILNIKU JE ZAPRIJEĆENO KAZNOM AKO NE POSTUPI
PREMA IZREČENOJ MJERI.
PORED MOGUĆNOSTI IZRICANJA ZAŠTITNIH MJERA, PREMA ZAKONU, NASILNIKU
SE IZRIČE I NOVČANA KAZNA, JER ČINOM NASILJA U PORODICI, ON ISTOVREMENO
ČINI I PREKRŠAJ.
NASILJE U PORODICI, NED DJECOM, POSEBNO JE SANKCIONISANO.
NASILJE U PORODICI, PREMA KRIVIČNOM ZAKONU RS, NORMIRANO JE I KAO KRIVIČNO
DJELO (OVO PONAŠANJE RANIJE NIJE IMALO OBILJEŽJA KRIVIČNOG DJELA).
ZAKLJUČAK
ЈАВНИ РЕД И МИР, У СМИСЛУ ОВОГ ЗАКОНА ЈЕ УСКЛАЂЕНО СТАЊЕ МЕЂУСОБНИХ
ОДНОСА ГРАЂАНА НАСТАЛО ЊИХОВИМ ПОНАШАЊЕМ НА ЈАВНОМ МЈЕСТУ И ДЈЕЛОВАЊЕМ
ОРГАНА И СЛУЖБИ У ЈАВНОМ ЖИВОТУ, РАДИ ОБЕЗБЈЕЂИВАЊА ЈЕДНАКИХ УСЛОВА
ЗА ОСТВАРИВАЊЕ ПРАВА ГРАЂАНА НА ЛИЧНУ БЕЗБЈЕДНОСТ, МИР И СПОКОЈСТВО,
ПРИВАТНИ ЖИВОТ, СЛОБОДУ КРЕТАЊА, ЗАШТИТУ ЉУДСКОГ ДОСТОЈАНСТВА И ПРАВА
МАЛОЉЕТНИКА И ДРУГИХ ЛИЦА.ПОД ПРЕКРШАЈИМА ЈАВНОГ РЕДА И МИРА СМАТРАЈУ
СЕ: ПРЕКРШАЈИ ПРОТИВ ФУНКЦИОНИСАЊА ДРЖАВНИХ ОРГАНА И ЈАВНИХ СЛУЖБИ;
ПРЕКРШАЈИ ПРОТИВ ИНТЕРЕСА МАЛОЉЕТНИКА И ДРУГИХ ЛИЦА И ОСТАЛИ ПРЕКРШАЈИ
КОЈИ СУ УЧИЊЕНИ НА ЈАВНОМ МЈЕСТУ. ПОД ЈАВНИМ МЈЕСТОМ У СМИСЛУ ОВОГ ЗАКОНА
ПОДРАЗУМИЈЕВА СЕ МЈЕСТО НА КОЈЕМ ЈЕ СЛОБОДАН ПРИСТУП ПОЈЕДИНАЧНО НЕОДРЕЂЕНИМ
ЛИЦИМА БЕЗ УСЛОВА ИЛИ ПОД ОДРЕЂЕНИМ УСЛОВИМА, КАО И ПРОСТОРИЈЕ ДРЖАВНИХ
ОРГАНА, ПРЕДУЗЕЋА, ДРУГИХ ПРАВНИХ ЛИЦА И ДРУГИХ МЈЕСТА КАДА ЈЕ УСЉЕД
БЛИЗИНЕ ИЛИ ИЗЛОЖЕНОСТИ ВИДИКУ ИЛИ ЧУЈНОСТИ ИЗВРШЕНОМ РАДЊОМ ДОШЛО ДО
УЗНЕМИРАВАЊА ИЛИ НЕГОДОВАЊА ГРАЂАНА.
LITERATURA
- PROF. DR MARIJA KOSTIĆ, PREKRŠAJNO PRAVO,UNIVERZITET SINGIDUNUM
BEOGRAD
PROCITAJ
/ PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
|
|