Preuzimanje obaveza preduzeća u pravnom prometu
Predmet ovog rada jesu pravni instituti koji spadaju u zajedničku cjelinu
"Preuzimanje obaveza preduzeća u pravnom prometu" a to su: zastupanje,
punomoćje, poslovno punomoćje,
ovlašćenje punomoćnika po
zaposlenju i prokura.
Opravdanost izbora teme nalazimo u činjenici da su ovi pravni instituti
nezaobilazan činilac u poslovnom prometu preduzeća i drugih privrednih
subjekata, te kao takvi imaju svoje praktično uporište i razlog teorijske
obrade.
Kako naše pozitivno zakonodavstvo poznaje ovu materiju to će se i samo
izlaganje bazirati na propisima Zakona o obligacionim odnosima (u daljem
tekstu ZOO) i Zakona o preduzećima.
Prvi dio izlaganja odnosi se na članove ZOO koji regulišu ovu materiju,
dok se u drugom dijelu daju članovi Zakona o preduzećima Republike Srpske.
ZAKON O OBLIGACIONIM ODNOSIMA
1. ZASTUPANJE
Izraz zastupanje koristi se u pravu u više različitih značenja. U svom
najširem značenju, izraz zastupanje označava sve oblike zastupanja ekonomskih
interesa zastupanog, bez obzira da li zastupnik dobija i punomoći da u
ime i za račun onog koga zastupa preuzima pravo i obavezu u prometu. U
ovom značenju izraz zastupanje u najširem smislu obuhvata i takozvano
indirektno zastupanje koje postoji kod ugovora o komisionu, kod koga zastupnik,
odnosno komisionar dobija nalog da obavlja određene poslove za račun komitenta
ali ne dobija punomoćje da istupa u njegovo ime. Pod izrazom zastupanje
u širem značenju svrstava se i posredništvo, kod koga posrednik dovodi
u vezu zainteresovane subjekte na osnovu naloga, dok sam posao sklapaju
zainteresovani subjekti neposredno. Pojam zastupanje u užem smislu, podrazumjeva
samo one oblike kod kojih zastupnik dobija (pored naloga) i ovlašćenje
(punomoćje) da svojom izjavom volje u ime i za račun zastupanog preuzima
prava i obaveze u prometu.
Oblici zastupanja mogu se podijeliti i po drugom kriterijumu, od koga
je pošao naš zakonodavac, regulišući materiju obligacionih obaveza. Taj
kriterijum je da li zastupnik obavlja zastupanje na osnovu zakona, statuta
ili drugog opšteg pravnog akta, ili na izjavi volje zastupanog ili zastupnik
obavlja zastupanje kao svoju djelatnost na osnovu posebnog ugovora sa
zastupanim (ugovor o komisionu, ugovor o trgovinskom zastupništvu i ugovor
o posredovanju). Od ove podjele polazi i ZOO i u odsjeku pod nazivom Zastupanje
(čl. 84. do 89.) obuhvata oblike zastupanja zasnovane na zakonu, statutu
ili drugom opštem pravnom aktu, akt nadležnog organa ili na izjavi volje
zastupanog, dok zastupanje zasnovano na posebnim ugovorima obuhvata u
drugom dijelu Zakona posvećenom svakom od navedenih ugovora (glava XIX
– Komision, čl. 771. do 789.; glava XX – Ugovor o trgovinskom zastupništvu,
čl. 790. do 812. i glava XXI – Posredovanje, čl. 813. do 826.).
Oblici zastupanja zasnovani na zakonu, statutu ili drugom opštem pravnom
aktu, aktu nadležnog organa ili na izjavi volje zastupanog bili su, do
donošenja ZOO u nedostatku propisa iz obligacionih prava, regulisani takozvanim
statusnim zakonima: Osnovnim Zakonom o preduzećima od 1965. godine, koji
je zamjenjen Zakonom o konstituisanju i upisu u sudski registar, organizacija
udruženog rada od 1973. godine i Opštim uzansama za promet robom od 1954.
godine.
Zakonom o obligacionim odnosima (čl. 84. do 98.) reguliše se materija
zastupanja u cjelini. Tu su sadržana pravila koja se odnose na sve oblike
zastupanja (čl. 84. do 88.) kao i pojedini oblici zastupanja.
Mogućnost zastupanja
Član 84.
(1) Ugovor, kao i drugi pravni posao, može se preuzeti preko zastupnika.
(2) Ovlašćenje za zastupanja zasniva se na zakonu, statutu ili drugom
opštem pravnom aktu nadležnog organa ili na izjavi volje zastupanog (punomoćje).
Dejstvo zastupanja
Član 85.
(1) Ugovor, koji zaključi zastupnik u ime zastupanog lica, i u granicama
svojih ovlašćenja, obavezuje neposredno zastupanog i drugu ugovornu stranu.
(2) Pod istim uslovima i ostali pravni poslovi zastupnikovi proizvode
pravno dejstvo neposredno prema zastupanom licu.
(3) Zastupnik je dužan obavijestiti drugu stranu da istupa u ima zastupanog,
ali i kad on to ne uradi, ugovor proizvodi pravno dejstvo za zastupanog
i drugu ugovornu stranu, ako je ova znala ili je iz okolnosti mogla zaključiti
da on istupa kao zastupnik.
1. Ugovor, koji zaključi zastupnik proizvodi pravno dejstvo neposredno
za zastupanog i drugu ugovornu stranu pod pretpostavkom da je zastupnik
obavijestio drugu stranu da isupa u ime zastupanog ili da je druga strana
to morala znati iz okolnosti posla, odnosno da je to mogla zaključiti.
U protivnom, ugovor ne obavezuje drugu stranu. To isto važi i za poslove
koje zastupnik preuzima za zastupanog.
2. U pogledu obima ovlašćenja pravilo je da ono djeluje u granicama datih
ovlašćenja. Znači, iz saopštenja zastupnika ili pismenog ovlašćenja, ako
je dato, proističe i obim zastupanja. Naš zakon ne sadrži detaljnije odredbe
kojim se bliže određuje pitanje obima zastupanja odnosno obima ovlašćenja
zastupnika.
Prenošenje ovlašćenja
Član 86.
(1) Zastupnik ne može prenijeti svoja ovlašćenja na drugog, izuzev kad
mu je to dozvoljeno zakonom ili ugovorom.
(2) Izuzetno, on to može učiniti ako je spriječen okolnostima da posao
lično obavi a interesi zastupanog zahtijevaju noedložno preuzimanje pravnog
posla.
Prekoračenje granica ovlašćenja
Član 87.
(1) Kad zastupnik prekorači granice ovlašćenja, zastupani je u obavezi
samo ukoliko odobri prekoračenje.
(2) Ako zastupani ne odobri ugovor u roku koji je redovno potreban da
se ugovor takve vrste razmotri i ocjeni, smatraće se da je odobrenje odbijeno.
(3) Odobrenje iz prethodnog stava ima povratno dejstvo, ako stranke ne
odrede drukčije.
(4) Ako druga strana nije znala niti morala znati za prekoračenje ovlašćenja,
može odmah po saznanju za prekoračenje, ne čekajući da se zastupani o
ugovoru izjasni, izjaviti da se ne smatra ugovorom vezana.
(5) Ako zastupani odbije odobrenje, zastupnik i zastupani su solidarno
odgovorni za štetu koju je druga strana pretrpjela ako ona nije znala
niti je morala znati za prekoračenje ovlašćenja.
1. Načelo konvalidacije (ratifikacije). Prema ZOO prekoračenje ovlašćenja
obavezuje zastupanog samo ako ga odobri u roku koji je redovno potreban
da se ugovor te vrste razmotri i ocijeni s tim što odobrenje ima retroaktivno
dejstvo (načelo konvalidacije – ratifikacije) u odobrenju prekoračenja
stranke mogu odrediti da prekoračenje neće imati povratno dejstvo. Ako
pak odobrenje ne uslijedi u navedenom roku, smatraće se da je odobrenje
odbijeno.
2. ZOO ne određuje bliže šta je rok redovno potreban da se ugovor takve
vrste razmotri (stav 2). Ovo treba cijeniti prema stvarnim okolnostima
imajući u vidu vrijeme potrebno da zastupnik obavjesti zastupane po sklopljenom
ugovoru, vrijeme potrebno da zastupani razmotri tako sklopljen ugovor,
kao i vrijeme potrebno da obavještenje o odobrenju stigne drugoj ugovornoj
strani odnosno trećem licu sa kojim je neovlašćeni zastupnik zaključio
ugovor.
3. Odobrenje ugovora može da uslijedi, pored izričite izjave i konkludentnim
radnjama, kao što to može i prihvat ponude, naprimjer, primanjem ispunjenja,
davanjem naloga u vezi izvršenja ugovora, ispunjenjem obaveze, itd.
Zaključenje ugovora od strane neovlašćenog lica
Član 88.
(1) Ugovor koji neko lice zaključi kao punomoćnik u ime drugoga bez njegovog
ovlašćenja obavezuje neovlašćeno zastupanog samo ako on ugovor naknadno
odobri.
(2) Strana sa kojom ugovor zaključen može zahtijevati od neovašćeno zastupanog
da se u primjerenom roku izjasni da li ugovore odobrava.
(3) Ako neovlašćeno zastupani u ostavljenom roku ugovor ne odobri, smatra
se da ugovor nije zaključen.
(4) U tom slučaju, strana sa kojom je ugovor zaključen može od lica koje
je kao punomoćnik bez ovlašćenja zaključilo ugovor tražiti naknadu štete,
ako u trenutku zaključenja ugovora nije znala niti je morala znati da
to lice nije imalo ovlašćenje za zaključenje ugovora.
2. PUNOMOĆJE
ZOO reguliše punomoćje u članu 89. do 94. Njima se određuje pojam punomoćja,
forma davanja punomoćja, obim, nači davanja i opozivanje, dejstvo i način
prestanka punomoćja. Ove odredbe treba smatrati zajedničkim i za glavu
III, IV i V (poslovno punomoćje trgovačkog putnika i punomoćnika po zaposlenju),
koje regulišu pojedine posebne vidove punomoćja, naravno, ukoliko ovim
posebnim odredbama neko pitanje nije drukčije rješeno.
Izvori prava prije ZOO. Izvori prava koji su regulisali ovu materiju,
kod nas do donošenja ZOO, predviđali su punomoćje kao oblik zastupanja
ali su im posvećivali različitu pažnju. Najdetaljnije je punomoćje definisano
regulisao Osnovni zakon o preduzećima iz 1965. (čl. 99. do 205.), nešto
uže Opšte uzanse za promet robom (uzanse br. 37. do 41.).
Prokura. Za razliku od ranijih izvora prava, ZOO ne predviđa najširi
oblik punomoćstva poznat u uporednom pravu koji se daje u obliku prokure.
Današnji važeći Zakon o preduzećima poznaje i ovaj oblik punomoćstva o
kojem će više riječi biti u odjeljku posvećenom ovoj temi.
Davanje punomoćja
Član 89.
(1) Punomoć je ovlašćenje za zastupanje koje vlastodavac pravnim poslom
daje punomoćniku.
(2) Postojanje i obim punomoćja su nezavisni od pravnog odnosa na čijoj
je podlozi punomoćje dato.
(3) Punomoćnik može biti i pravno lice.
1. Punomoćje za zastupanje može dati svako fizičko i pravno lice.
2. Kad je u pitanju zastupanje preduzeća punomoć može dati lice koje
je, na osnovu zakonske pretpostavke ili na osnovu statuta ovlašćeno da
zastupa organizaciju u pravnom prometu. Implicite, punomoćnik po zaposlenju,
ako bi to proizišlo iz obima njegovih ovlašćenja, mogao bi dati punomoć
u okviru njegovih tako utvrđenih ovlašćenja.
3. U pogledu pitanja kome se može dati punomoć za zastupanje, Zakon je
jasan u tome da to može biti fizičko i pravno lice (čl. 89. stav 3).
Posebna forma punomoćja
Član 90.
Forma propisana zakonom za neki ugovor ili koji drugi pravni posao važi
i za punomoćje za zaključenje tog ugovora, odnosno za preduzimanje tog
posla.
Zakon ne govori o načinu odnosno izjavi volje kojom se daje punomoć.
Sem pismene forme, odnosno druge forme kada to nalaže forma posla za koju
se daje punomoć, zakon ne sadrži druge odredbe.
Kada se punomoćje daje nekolicini lica da istovremeno vrši, onda je dovoljno
jedno pismeno, ako se ono izdaje u pismenoj formi.
Obim ovlašćenja
Član 91.
(1) Punomoćnik može preduzimati samo one pravne poslove za čije preduzimanje
je ovlašćen.
(2) Punomoćnik kome je dato opšte punomoćje može preduzimati samo pravne
poslove koji dolaze u redovno poslovanje.
(3) Posao koji ne dolazi u redovno poslovanje može punomoćnik preduzeti
samo ako je posebno ovlašćen za preduzimanje tog posla, odnosno vrste
poslova među koje on spada.
(4) Punomoćnik ne može, bez posebnog ovlašćenja, za svaki pojedini slučaj
preduzeti mjeničnu obavezu, zaključiti ugovor o jemstvu, o poravnanju,
o izabranom sudu, kao i odreći se nekog prava bez naknade.
1. Zakon polazi od načela da punomoćnik može preduzimati samo one radnje
za koje je ovlašćen. Pri tom, po svom obimu, punomoćje može biti opšte
ili generalno i posebno ili specijalno. Pod opštim punomoćjem podrazumjeva
se takvo punomoćstvo kod koga vlastodavac daje punomoćniku ovlaštenje
da za njega preuzima sve pravne poslove određene vrste ili jedan ili više
određenih poslova odnosno pravnih radnji. Prema Opštim uzansama za promet
robom, pojam generalnog punomoćja je nešto šire shvaćen i obuhvata i ovlašćenja
za zaključivanje ugovora jedne ili više određenih vrsta, dok se posebnim
punomoćjem smatralo samo ovlašćenje na zaključivanje jednog ili više ugovora.1
Opozivanje i sužavanje punomoćja
Član 92.
(1) Vlastodavac može po svojoj volji suziti ili opozvati punomoćje. Čak
i ako se ugovorom odrekao tog prava.
(2) Opozivanje i sužavanje svakog punomoćja može se učiniti izjavom bez
posebne forme.
(3) Ako je opozivanjem ili sužavanjem punomoćja povređen ugovor o nalogu,
ili ugovor o djelu ili neki drugi ugovor, punomoćnik ima pravo na naknadu
time nastale štete.
1. Opozivanje ili sužavanje punomoćja može se učiniti neformalnom izjavom
volje i onda kad je za ugovor ili pravni posao za koji je bila data punomoć
predviđena obavezna forma.
Dejstvo prestanka i sužavanja punomoćja prema trećem licu
Član 93.
(1) Opozivanje punomoćja kao i njegovo sužavanje nema dejstvo prema trećem
licu koje je zaključilo ugovor sa punomoćnikom ili obavilo drugi pravni
posao a nije znalo niti je moralo znati da je punomoćje opozvano odnosno
suženo.
(2) U tom slučaju, vlastodavac ima pravo zahtjevati od punomoćnika naknadu
štete koju bi zbog toga pretrpio. Izuzev kad punomoćnik nije znao niti
morao znati za opozivanje odnosno sužavanje punomoćja.
(3) Isto važi i u ostalim slučajevima prestanka punomoćja.
1. Opozivanje ili sužavanje punomoćja može se učiniti neformalnom izjavom
volje i onda kad je za ugovor ili pravni posao za koji je bila data punomoć
predviđena obavezna forma.
Drugi slučajevi prestanka punomoćja
Član 94.
(1) Punomoćje prestaje prestankom pravnog lica kao punomoćnika, ako zakonom
nije drugačije određeno.
(2) Punomoć prestaje smrću punomoćnika.
(3) Punomoć prestaje prestankom pravnog lica, odnosno smrću lica koje
ga je dalo, osim ako se započeti posao ne može prekinuti bez štete po
pravne sledbenike ili ako punomoćje važe i za slučaj smrti davaoca, bilo
po njegovoj volji bilo s obzirom na prirodu posla.
1. Smrću fizičkog lica - punomoćnika, prestaje punomoć jer ona, pošto
je punomoćstvo po svom karakteru lično ne prelazi na naslednike.
2. I prestankom pravne ličnosti davaoca punomoćstva isto ne prelazi na
pravne sledbenike vlastodavca, sem ako se punomoćnički odnos ne može prekinuti
bez štete po interese pravnih sljedbenika.
3. Ako je punomoć data za izvršenje određenog posla, poslova, izvršenje
tog posla, poslova prestaje i punomoć.
4. Protokom vremena prestaje samo punomoćje kod koga je trajanje određeno
izričito ili se to može iz njegovog sadržaja utvrditi.
3. POSLOVNO PUNOMOĆJE
Poslovno punomoćje, koje odgovara trgovačkom punomoćju u užem smislu uvedeno
je kao nova vrsta punomoćja koje se razlikuje od običnog punomoćja (ZOO
čl. 95. i čl. 96.). Prema odredbama poslovno punomoćje mogu dati: preduzeća
u granicama zakona i druga pravna lica za poslove uobičajene u vršenje
njihove djelatnosti, kao i imaoci radnji na analogan način. S obzirom
da zakon o obligacijama predstavlja jedinstvenu kodifikaciju to je bilo
oportuno odredbe o poslovnom punomoćju i odredbe o opštem ili građanskom
punomoćju dati zajedno uz naznačenje posebnih pravila koja se odnose na
preduzeća i imaoce radnji. Iz st.3 čl. 95 može se zaključiti da i poslovno
punomoćje može biti opšte ili generalno kao i posebno ili specijalno.
Ko može dati punomoćje i njegova sadržina
Član 95.
(1) Poslovno punomoćje može dati, u granicama zakona, preduzeće, odnosno
drugo pravno lice, i njime ovlastiti punomoćnika da zaključuje ugovore
i obavlja druge pravne poslove koji su uobičajeni u vršenju njihove poslovne
djelatnosti.
(2) Poslovni punomoćnik ne može otuđiti ili opteretiti nepokretnosti,
preuzeti mjenične obaveze ili obaveze jemstva, uzeti zajam ili voditi
spor, ako nije dobio posebno punomoćje za svaki takav posao.
(3) Poslovno punomoćje može biti ograničeno na određenu vrstu poslova,
ili na određene poslove, ali ova ograničenja imaju dejstvo prema trećem
samo ako je za njih znao ili morao znati.
1. Sadržinu poslovnog punomoćja Zakon je odredio kroz pojam ugovora i
poslova koji su uobičajeni u vršenju poslovne djelatnosti vlastodavca.
No, da bi bliže odredio taj pojam Zakon nabraja koji su ugovori odnosno
pravne radnje ne smatraju uobičajenim u redovnoj poslovnoj djelatnosti
. To su: otuđenje nepokretnosti, mjenično obavezivanje, preuzimanje jemstva,
uzimanje zajma najzad obuhvata parničnu legitimaciju odnosno vođenje spora.
2. Pojam uobičajenih poslova u vršenju djelatnosti cijeni se prema konkretnoj
djelatnosti preduzeća koji se javlja kao vlastodavci ne mora se uvijek
podudarati, tako da neki poslovi koji su kod većine preduzeća van obima
redovnog poslovanja u drugom mogu biti predmet djelatnosti i ući u obim
redovnog poslovanja.
Poslovno punomoćje imaoca prava
Član 96.
(1) Odredbe o poslovnom punomoćju shodno se primjenjuju na poslovno punomoćje
imaoca radnje.
(2) Poslovno punomoćje ne prestaje smrću imaoca radnje, kao ni kad on
bude lišen poslovne sposobnosti.
Odredbe o poslovnom punomoćju odnose se i na imaoce radnji (zanatlije
i druge vršioce usluga) s tom razlikom što poslovno punomoćje imaoca radnji
ne prestaje njegovom smrću ili gubitkom poslovne sposobnosti, što je u
interesu nasljednika imaoca radnji. Obavezna pismena forma koja se kod
preduzeća zahtjeva nije nužna kod poslovnog punomoćja imaoca radnji.
4. OVLAŠĆENJA LICA KOJA OBAVLJAJU ODREĐENE POSLOVE
(PUNOMOĆNICI PO ZAPOSLENJU)
Član 98.
(1) Lica koja rade na takvim poslovima čije je obavljanje vezano za zaključenje
i ispunjenje određenih ugovora, kao što su prodavci u prodavnicama, lica
koja obavljaju određene usluge u ugostiteljstvu, lica na poslovima šalterskih
službi u pošti, banci i sl. Ovlašćeni su samim tim na zaključenje i ispunjenje
tih ugovora.
1. Pod ovlašćenjima lica koja obavljaju određene poslove obuhvaćeni su
takozvani punomoćnici po zaposlenju.
ZAKON O PREDUZEĆIMA REPUBLIKE SRPSKE
1. ZASTUPANJE
1.1. Zastupnici
Član 41.
(1) Preduzeće zastupa direktor, ako ovim zakonom nije drugačije propisano.
(2) Osnivačkim aktom, odnosno statutom preduzeća može se odrediti da,
pored direktora preduzeće zastupaju i druga lica.
(3) Osnivačkim aktom, odnosno statutom preduzeća može se ograničiti ovlašćenje
zastupnika na zaključivanje određenih ugovora ili na vršenje drugih pravnih
radnji, a može se odrediti da zastupnik zaključuje ugovor i vrši druge
pravne radnje samo uz saglasnost upravljanja.
(4) Ovlašćenje zastupnika preduzeća, odnosno ograničenje njegovih ovlašćenja
i prestanak prava zastupanja upisuje se u sudski registar.
(5) Odredbe osnivačkog akta, odnosno statuta koje ograničavaju ovlašćenja
zastupnika nemaju pravno dejstvo prema trećim licima.
(6) Može se odrediti da je preduzeće u odnosu na preduzeće koje zastupa
dužano da se pridržava ovlašćenja određenih statutom i odlukom nadležnih
organa preduzeća.
1.2. Punomoćnici
Član 42.
(1) Zastupnik preduzeća može, u okviru svojih ovlašćenja dati drugom
licu pismeno punomoćje za zastupanje preduzeća.
(2) Osnivačkim aktom preduzeća, odnosno statutom ili odlukom organa upravljanja
može se odrediti da zastupnik može dati drugom licu punomoćje za zastupanje
samo uz saglasnost organa upravljanja.
(3) Ovlašćenje punomoćnika može biti ograničeno na određenu vrstu poslova
ili na određene poslove, s tim da ta ograničenja imaju dejstva prema trećem
samo ako je za njih znalo ili moralo znati.
1.3. Prokura
O prokuri uopšte
Prokura (lat. – ital.), naročito ovlašćenje kojim vlasnik (principal)
jednog privrednog preduzeća ovlašćuje nekoga da u njegovo ime i za njegov
račun može punovlasno obavljati sve trgovačke poslove firme (zaključiti
ugovore, zastupati preduzeće); za otuđenje i opterećenje nepokretne imovine
potrebno je posebno ovlašćenje.2
1.3.1. Davanje
Član 43.
Direktor preduzeća uz saglasnost organa upravljanja, može određenom licu
dati prokuru.
1.3.2. Upis u registar
Član 44.
(1) Davanje prokure upisuje se u registar.
(2) Prestanak prokure prijavljuje se sudu koji vodi registar najkasnije
u roku od tri dana od dana prestanka ovlašćenja.
(3) Ako u registru nije izričito naznačeno da se prokura daje za dio preduzeća,
smatra se da je data za cijelo preduzeće.
1.3.3. Obim ovlašćenja
Član 45.
(1) Prokura sadrži ovlašćenje za zaključivanje ugovora i vršenje pravnih
poslova i radnji u vezi sa djelatnošću preduzeća.
(2) Prokura ne sadrži ovlašćenje za zaključivanje ugovora koji se odnose
na otuđenje i opterećenje nepokretnosti. Ovlašćenje iz prokure ne mogu
se ograničiti i prokura se ne može dati za određeno vrijeme, niti se može
vezati za određene uslove.
(3) Ograničenje ovlašćenja iz prokure nema pravno dejstvo prema trećim
licima.
1.3.4. Vrste
Član 46.
(1) Prokura može biti pojedinačna i kolektivna.
(2) Pojedinačna prokura može se dati jednom licu ili većem broju lica.
(3) Ako je pojedinačna prokura data većem broju lica, svaki prokurista
ima ista ovlašćenja koja po ovom zakonu sadrži prokura.
(4) Kolektivna prokura može se dati dvojici ili većem broju lica zajedno.
(5) U slučaju kolektivne prokure, pravni poslovi i radnje punovažni su
ako postoji saglasna izjava volje svih prokurista, a izjave volje i saopštenja
trećih lica učinjenim jednom od prokurista smatraju se učinjenim svim
prokuristima.
1.3.5. Prenos
Član 47.
Prokurist ne može prenjeti prokuru na drugo lice.
1.3.6. Prestanak
Član 48.
(1) Prokura se može opozvati u svako doba.
(2) U slučaju opoziva prokure, prokurist može protiv preduzeća ostvariti
prava koja proizilaze iz odnosa na osnovu kog je prokura data.
(3) Prokura ne prestaje smrću ili gubitkom poslovne sposobnosti preduzetnika,
odnosno jedinog vlasnika preduzeće.
1.4. Potpisivanje
Član 49.
(1) Preuzeće se potpisuje tako što zastupnik preduzeća uz firmu preduzeća
dodaje svoj potpis.
(2) Pri potpisivanju preduzeća prokurista je dužan da unese podatak da
je prokurista.
(3) Zastupnik i prokurista su obavezni da svoje ovjerene potpise dostave
sudu koji vodi registar.
(4) Lica ovlašćenja za raspolaganje novčanim sredstvima obavezna su da
svoje ovjerene potpise dostave organizaciji ovlašćenoj za platni promet.
ZAKLJUČAK
Iako donesen još 1978. godine, ZOO je još uvijek na snazi, kako kod nas,
tako i u svim državama nastalim raspadom SFRJ. Samo po sebi to je dovoljan
razlog da se uz Zakon o preduzećima RS u svom radu oslonimo na ovu prvu
jedinstvenu i cjelovitu kodifikaciju obligacionog, a time i poslovnog
prava kod nas.
LITERATURA
1. B. Vizner, KOMENTAR ZAKONA O OBAVEZNIM (OBLIGACIONIM) ODNOSIMA,
Zagreb, 1978. godine;
2. Grupa autora, KOMENTAR ZAKONA O OBLIGACIONIM ODNOSIMA, 1980. godina;
3. Grupa autora, MALA ENCIKLOPEDIJA PROSVETA, Opšta Enciklopedija,
četvrto izdanje, 1986. godine;
4. Ljubo Todorović, Mensur Hadžimusić, PRIVREDNA DRUŠTVA – PREDUZEĆA,
Federacije BiH, Republike Srpske, Brčko Distrikta BiH, drugo dopunjeno
izdanje, 2003. godine;
5. "Službeni glasnik RS" br. 24/89, 62/02, 66/02, 38/03,
97/04, ZAKON O PREDUZEĆIMA;
PROCITAJ
/ PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
|
|
preuzmi
seminarski rad u wordu » » »
Besplatni Seminarski
Radovi
SEMINARSKI RAD
|