BANKE
Pojam banke
Banka
je finansijska organizacija koja za predmet delatnosti ima
zaključivanje i izvršavanje bankarskih poslova.
Banka je pravno lice, ona ima pravnu i poslovnu
sposobnost u granicama registrovanog predmeta poslovanja.
Banka, kao i druga finansijka organizacija,
može imati samo organizacioni oblik akcionarskog društva.
Vrste banaka
Banke se mogu deliti po različitim kriterijumima. S, obzirom na karakter
delatnosti i mesto u bankarskom sistemu banke se dele na:
- centralne (emisione) i
- komercijalne ili poslovne
Centralna banka je posebna finansijska
ustanova u monetarnom sistemu jedne zemlje. Osnovna funkcija centralne
banke je emisiona fukcija. Centralna banka emituje novčanice i gotov novac
i reguliše količinu novca u opticaju. Pored toga centralan banka utvrđuje
projekcije monetarne i kreditne plitike, stara se o održavanju likvidnosti
komercijalnih banaka i drugih finansijskih organizacija, likvidnosti plaćanja
prema inostranstvu i vrši i druge poslove koje su joj zakonom poverene.
Komercijalne banke za predmet svog polsovanja imaju zaključivanje i izvršavanje
bankarskih ugovora i drugih bankarskih poslova. Ove banke se takođe mogu
razlikovati prema različitim kriterijumima. S obzirom na karakter poslova
kojima se bave komercijalne banke se najčešće dele na sledeće vrste i
to:
- opšte (univerzalne)
- hipotekarne
- založne
- depozitne
- za kreditiranje izvoza i osiguranje izvoznih poslova
Banke se mogu javiti i u organizacionoj formi bankarskog konzorcijuma,
holding banke i drugim oblicima koji su dopušteni pravom jedne zemlje.
Organizacija banke
Organizacija banke se utvrđuje statutom banke. Banka slobodno određuje
da li će postojati posebni organizacioni delovi, kao i njihov karakter.
Statutom banke se može utvrditi da pojedini delovi banke imaju određena
ovlašćenja u pravnom prometu (filijale i dr). U tom slučaju statutom se
utvrđuje i obim ovlašćenja koja ti delovi imaju u prometu.
Delovi banke sa ovlašćenjima u pravnom prometu obavljaju novčani promet
preko posebnog računa u okviru žiro-računa banke.
U svakom slučaju, bez obzira na obim ovlašćenja koji im statut banke daje,
delovi banke ne mogu imati svojstvo pravnog lica.
Osnivanje banke
Pojam osnivanja i osnivači
Banka se prema važećim propisima osniva kao akcionarsko društvo, ugovorom
o osnivanju i obezbeđenjem sredstava u osnivački kapital banke.
Osnivači banke mogu biti domaća i strana pravna i fizička lica. Kada se
u ulozi osnivača javljaju strana lica neophodno je da bude ispunjen uslov
uzajamnosti ili reciprociteta.
Banka se ne može osnovati kao jednočlano akcionarsko društvu. Za osnivanje
banke neophodno je da postoje najmanje dva osnivača.
Ugovor o osnivanju i statut banke
Ugovorom o osnivanju banke utvrđuju se naročito:
1) naziv i sedište osnivača banke;
2) naziv i sedište banke;
3) iznos ukupnog osnivačkog kapitala banke u novčanom i nenovčanom obliku,
kao i udeo svakog osnivača u tom kapitalu;
4) rok do koga su osnivači banke dužni da uplate novčana i prenesu nenovčana
sredstva u osnivački kapital banke;
5) prava, obaveze i odgovornosti osnivača banke za obaveze banke;
6) uslovi za sticanje i prestanak prava osnivača;
7) poslovi koje banka obavlja;
8) način raspoređivanja dela dobiti na osnivače banke;
9) način snošenja rizika i pokriće gubitka banke;
10) uslovi i način povećanja osnivačkog kapitala i rezervi banke;
11) način rešavanja sporova među osnivačima banke;
12) uslovi za prestanak rada banke – ako ne postoji ekonomski interes
za dalje poslovanje banke;
13) način odlučivanja o statusnim promenama banke i prava osnivača banke
u slučaju statusnih promena banke.
Pored ugovora o osnivanju banka mora imati i statut kojim se uređuju
sva značajna pitanja statusa banke unutrađnjih odnosa u njoj, kao i pitanja
njenog polsovanja.
Statutom banke utvrđuje se naročito:
1) organizacija i način poslovanja banke i ovlašćenja organizacionih
delova u pravnom prometu;
2) pitanja o kojima odlučuje skupština banke;
3) mere i odgovornosti organa banke za obezbeđenje likvidnosti banke;
4) pitanja o kojima odlučuju drugi organi banke, njihov sastav i postupak
odlučivanja tih organa;
5) prava, obaveze i odgovornosti direktora i drugih lica sa posebnim ovlašćenjima
i odgovornostima utvrđenih statutom banke;
6) ovlašćenje za potpisivanje i zastupanje banke;
7) način vršenja interne kontrole i interne revizije banke;
8) podaci i isprave koji se smatraju poslovnom tajnom banke i način postupanja
s poslovnom tajnom banke;
9) postupak donošenja akata banke;
10) druga pitanja u vezi s poslovanjem banke.
Postupak osnivanja
Nakon zaključenja ugovora o osnivanju osnivači banke podnose Narodnoj
banci Jugoslavije zahtev za izdavanje dozvole za rad banke, uz koji prilažu:
1) ugovor o osnivanju banke;
2) izjavu osnivača da će uplatiti novčana sredstva na ime osnivačkog kapitala
na privremeni račun kod Narodne banke Jugoslavije – Zavod za obračun i
plaćanja, odnosno izjavu stranog lica da će uplatiti devizna sredstva
na poseban račun kod Narodne banke Jugoslavije;
3) dokaz da će osnivač banke sredstva u nenovčanom obliku preneti u osnivački
kapital banke;
4) dokaz o poreklu stranog uloga i o postojanju uzajamnosti koji podnosi
strano lice osnivač banke;
5) predlog statuta banke;
6) predlog odluke o izdavanju prve emisije akcija banke;
7) podatke neophodne za utvrđivanje boniteta osnivača i podatke o njihovim
međusobnim imovinskim i upravljačkim odnosima;
8) imena i preporuke za predložene članove upravnog i nadzornog odbora
banke, kao i za predložena lica sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima
u banci;
9) program rada banke za period od pet godina i predlog osnova poslovne
politike banke za godinu u kojoj se banka osniva;
10) podatke o kadrovskoj i tehničkoj osposobljenosti banke za obavljanje
poslova iz ugovora i akata poslovne politike banke.
Narodna banka Jugoslavije je dužna da u roku od 60 dana od dana podnošenja
zahteva, oceni ispunjenost zakonskih uslova i opravdanost osnivanja banke.
O zahtevu za osnivanje banke guverner Narodne banke Jugoslavije donosi
rešenje o izdavanju dovzole za rad banke koje je po svome karakteru konačno.
I u slučaju da do osnivanja banke dolazi spajanjem dveju ili više banaka
potrebno je da nova banka od narodne banke Jugoslavije dobije dozvolu
za rad.
Osnivačka skupština
Osnivačka skupština banke se može održati tek po prijemu rešenja Narodne
banke Jugoslavije o izdavanju dozvole za rad banke. Od trenutka prijema
ovog rešenja osnivačka skupština banke se mora održati najdocnije u roku
od narednih 30 dana.
Na osnivačkoj skupštini banke donosi se statut banke, bira upravni odbor,
imenuje vršilac dužnosti direktora banke i utvrđuje poslovna politika.
Odluke o ovim pitanjima se donose dvotrećinskom većinom glasova osnivača.
Upis u registar
Nakon dobijanja rešenja od Narodne banke Jugoslavije osnivači podnose
prijavu za upis banke u sudski registar. Upisom u taj registar banka stiče
svojstvo pravnog lica.
Prijavu za upis u sudski registar osnivači mogu podneti u roku od 45 dana
od dana prijema rešenja Narodne banke Jugoslavije o izdavanju dozvole
za rad.
Uz prijavu za upis u sudski registar osnivači banke, odnosno lice koje
su oni ovlastili, podnose:
1) ugovor o osnivanju;
2) statut banke;
3) dokaz da su osnivači banke uplatili novčana sredstva na ime osnivačkog
kapitala na privremeni račun kod Narodne banke Jugoslavije – Zavod za
obračun i plaćanja, odnosno dokaz da je strano lice uplatilo devizna sredstva
na poseban račun kod Narodne banke Jugoslavije;
4) dokaz da osnivači banke sredstva u nenovčanom obliku prenose u osnivački
kapital banke i dokaz ovlašćenog procenjivača o proceni nenovčanih sredstava;
5) rešenje Narodne banke Jugoslavije o izdavanju dozvole za rad i saglasnost
Narodne banke Jugoslavije na ugovor o osnivanju i statut banke;
6) druge isprave u skladu s propisima o upisu u sudski registar.
U sudski registar upisuju se i delovi banke, u skladu s propisima o upisu
u sudski registar.
Pored toga u sudski registar se mora upisati i svako povećanje i smanjenje
akcionarskog kapitala i to u roku od 10 dana od dana povećanja odnosno
smanjenja tog kapitala.
U sudski registar ne može se upisati pravno lice pod nazivom banka, ako
nije osnovano kao banka, u skladu sa ovim zakonom.
U svoj naziv koji u sudski registar upisuje, banka može da unese elemente
koji detaljnije označavaju poslove kojima se bavi, napr. označenje da
se radi o depozirnoj, hipotekatnoj, založnoj ili drugoj vrsti banke.
Akcionarski (osnivački) kapital banke
Akcionarski kapital banke obezbeđuju osnivači banke unošenjem svojih
uloga pri osnivanju banke. Ovi ulozi mogu biti u novčanom ili u nenovčanom
obliku (zgrade, oprema i druga sredstva koja su u funkciji poslovanja
banke).
Kao i kod privrednih društava, vrednost nenovčanih uloga osnovača se utvrđuje
procenom ovlašćenog procenjivača. Za razliku od privrednih društava, međutim,
ova procena je uvek obavezna, nezavisno od visine vrednosti nenovčanog
uloga.
Minimalna vrednost akcionarskog kapitala pri osnivanju banke (osnivački
kapital) je 10.000.000 eura u dinarskoj protivvrednosti, po srednjem kursu
na dan uplate tih sredstava. Vrednost osnivačkog kapitala u ovoj visini
osnivači su dužni da unesu pri osnivanju banke. Ukoliko je, međutim, novčani
deo osnivačkog kapitala banke veći od tog iznosa, osnivači banke ugovorom
o osnivanju mogu utvrditi rok do koga su obavezni da uplate razliku novčanih
sredstava, s tim da taj rok ne može biti duži od godinu dana od dana upisa
banke u sudski registar.
Delatnost i pravila poslovanja banke
Delatnost banke
Banka samostalno obavlja delatnost za koju je registrovana, radi sticanja
dobiti. Zakonom je određeno kojim se delatnostima banka može baviti. Pri
tome treba razlikovati:
- apsolutne bankarske poslove i
- relativne bankarske poslove
Apsolutni bankarski poslovi su poslovi koje može obavljati
samo banka. Druga pravna i fizička lica se takvim poslovima ne smeju baviti.
Nasuprot tome, relativne bankarske poslove, uz banke,
mogu obavljati i druga lica.
U apsolutne bankarske poslove prema Zakonu o banakama i drugim finansijskim
organizacijama spadaju:
1) primanje svih vrsta novčanih depozita (depozitni posao);
2) davanje i uzimanje kredita (kreditni posao);
3) devizni, devizno-valutni i menjački poslovi;
4) izdavanje hartija
od vrednosti i novčanih kartica (emisioni posao);
5) čuvanje sredstava i hartija od vrednosti i upravljanjem njima (depo-posao);
6) kupovina i prodaja hartija od vrednosti (posao s efektima);
7) izdavanje jemstva, garancija, avala i drugih oblika jemstava (garancijski
posao);
8) poslovi platnog prometa, u
skladu sa saveznim zakonom.
Druga lica, osim banaka, ne mogu obavljati navedene poslove, izuzev ako
za to dobiju posebnu dozvolu Narodne banke. Izuzetno, poslove izdavanja
hartija od vrednosti i novčanih kartica, kao i poslove kupovine i prodaje
hartija od vrednosti mogu obavljati i druga lica, što znači da su ovi
poslovi po svome karakteru relativni bankarski poslovi.
U vezi sa davanjem kredita postoji jedno ograničenje u pogledu kreditiranja
akcionara banke. Naime, banka ne može odobravati kredite svojim akcionarima
pre isteka roka od jedne godine od dana upisa banke u sudski registar.
Pored navedenih, banka može obavljati i druge poslove kao što su:
1) posredovanje u trgovini hartijama od vrednosti;
2) kupovanje i naplata potraživanja;
3) pružanje drugih finansijskih usluga.
Ove poslove obavlja pod uslovima i na način propisan posebnim saveznim
zakonom. Po svome karakteru i ovi poslovi su relativni bankarski poslovi.
Bliže uslove pod kojima obavlja navedene apsolutne i relativne bankarske
poslove, banka utvrđuje aktima svoje poslovne politike. Opšte elemente
postupka i minimalni sadržaj dokumentacije za obavljanje ovih poslova
propisuje Narodna banka Jugoslavije.
Banka može obavljati bankarske poslove i u međunarodnom prometu. Međutim,
da bi mogla obavljati poslove platnog prometa sa inostranstvom, kreditne
poslove sa inostranstvom, kao i devizno-valutne i menjačke poslove u zemlji,
banka mora za to dobiti posebno ovlašćenje od Narodne banke Jugoslavije,
u skladu sa saveznim zakonom kojim se uređuje devizno poslovanje.
Banka ima pravo da u pravnom prometu zaključuje ugovore i vrši druge pravne
poslove i radnje u okviru svog predmeta poslovanja. Na taj način je opredeljena
i pravna i poslovna sposobnost banke. Sudbina eventualno zaključenih pravnih
poslova preko okvira predmeta poslovanja banke prosuđuje se po opštim
pravilima ugovornog prava.
Prava banke
Po ugovoru o bankarskom novčanom depozitu banka ima: a)
pravo da raspolaže deponovanim novcem i b) pravo na pokriće i kamatu za
slučaj negativnog salda na računu.
(a) Pravo raspolaganja deponovanim novcem. Ovo je osnovno
pravo banke i zbog toga ona i zaključuje ugovore o novčanom depozitu.
Ovom pravu banke odgovara obaveza deponenta da po osnovu zaključenog ugovora
deponuje tj. stavi banci na raspolaganje određeni novčani iznos.
Pri ostvarivanju prava raspolaganja deponovanim novcem banka je ograničena
od¬redbama ugovora. Ta ograničenja su najčešća u pogledu roka u kome može
raspolagati novcem, kao i namene u koje ga može koristiti.
(b) Pravo na pokriće i kamatu za slučaj negativnog salda na
računu.
Ako se na osnovu izvršavanja deponentovih naloga na računu iskaže negativan
saldo, banka ima pravo da od deponenta zahteva pokriće. Pored toga, za
iznos prekoračen po računu banka ima pravo na zakonsku ili ugovornu kamatu,
jer za taj iznos novca banka se prema deponentu javlja u ulozi svojevrsnog
kreditnog poverioca.
Obaveze i prava banke
U najvažnije obaveze banke spadaju: a) obaveza izdavanja štedne knjižice,
b) obaveza prijema uplata i vršenja isplata, c) obaveza plaćanja kamate
i d) obaveza čuvanja poslovne tajne.
(a) Obaveza izdavanja štedne knjižice nastaje za banku
već u trenutku zaključenja ugovora o ulogu na štednju, jer je ona pretpostavka
za ostvarivanje prava ulagača. Zavisno od karaktera uloga banka odn. druga
finansijska organizacija je dužna da izda štednu knjižicu na dinare ili
na stranu valutu.
(b) Obaveza primanja uplata i vršenja isplata po osnovu
uloga je obaveza koju banka ima sve vreme trajanja ugovora. Banka je dužna
da primi svaku uplatu ulagača bez ograničenja. Obaveza isplate je ograničena
visinom sredstava na računu uloga na štednju. U svakom slučaju, obaveza
primanja uplata i vršenja isplata je uvek praćena obavezom upisivanja
tih uplata i isplata u štednu knjižicu.
.
(c) Obaveza plaćanja kamate je obaveza koju banka ima
na osnovu prenosa prava korišćenja uloženog novca na nju. Kamata se obračunava
jednom godišnje (31. decembra za proteklu godinu) po stopama koje su određene
propisima odn. ugovorom. Praktično, kama¬tne stope se utvrđuju aktima
poslovne politike banke, u skladu sa opštim propisima, a zatim se prenose
u ugovore o ulogu na štednju. Visina kamatne stope redovno zavisi od toga
da li se radi o ulogu po viđenju ili o oročenom štednom ulogu. Valuta
u kojoj će se obračunavati kamata zavisi od karaktera osnovnog uloga,
odredaba ugovora i imperativnih propisa.
(d) Obaveza čuvanja podataka o ulogu kao poslovne tajne
je obaveza koju banka ima praktično kod svih bankarskih poslova, ali je
ona kod štednih uloga posebno značajna. Tajnost uloga je važan motiv i
interes ulagača pa je u našem pravu predviđeno da banka može podatke o
ulogu saopštavati samo na pismeni zahtev suda ako je prema vlasniku štednog
uloga pokrenut sudski postupak.
Osnovno pravo banke je pravo na raspolaganje sredstvima uloga. To pravo
ona ostvaruje u skladu sa propisima i odredbama ugovora. Kao i kod bankarskog
novčanog depozita banka stiče svojinu na sredstvima uloga tako da može
njima dalje raspolagati. To pravo je neograničeno kod oročenih uloga do
isteka roka oročenja, dok je kod uloga po viđenju ograničeno jačim pravom
ulagača da zahteva isplatu sredstava svog uloga. Otuda za uloge po viđenju
banka u svakom trenutku mora raspolagati odgovarajućim sredstvima za isplate
po zahtevima ulagača.
Druge finansijske organizacije
Pojam i vrste
Pod drugim finansijskim organizacijama se podrazumevaju
sve finansijske organizacije koje nemaju karakter banke.
Sve finansijske organizacije imaju svojstvo pravnog lica.
Broj i karakter drugih finansijkih organizacija je u različitim pravima
različit. U našem pravu druge finansijske organizacije su:
- štedionice
- štedno-kreditne organizacije i
- štedno-kreditne zadruge.
Shodna primena pravila o bankama
Na mnoga pitanja statusa drugih finansijkih organizacija primenjuju se
pravila koja su zakonom prediđena za banku.
Tako druga finansijka organizacija, kao i banka, stiče svojstvo pravnog
lica upisom u sudski registar. Isto tako prijava za upis u sudski registar
druge finansijske organizacije se podnosi na način i pod uslovima koji
su ovim zakonom propisani za banku.
Pored toga, odredbe zakona koje se odnose na osnivanje, poslovanje, akte,
osnivački kapital i rezerve banke kao i kontrolu poslovanja banke, primenjuju
se i na druge fininasijkse organizacije, ako zakonom nije drugačije uređeno.
Konačno, druge finansijske organizacije dužne su da osiguraju depozite
koje prikupljaju od građana kod Agencije ili osiguravajućih organizacija
na način i pod uslovima koji su ovim zakonom propisani za banke.
Druge finansijske organizacije, kao i banke, dužne su da trajno održavaju
vrednost novčanog dela akcionarskog kapitala koji je za njih zakonom propisan.
Štedionica
Štedionica je finansijska organizacija koja se bavi primanjem štednih
uloga i drugih depozita građana, kao i njihovim kreditiranjem. Pored toga
štedionica se može obavljati i druge poslove u skladu sa zakonom.
Osnivači štedionice mogu biti savezna država, republika članica, grad,
opština, kao i domaća pravna i fizička lica. Strana lica ne mogu osnivati
štedionice.
Prilikom osnivanja osnivači obezbede novčani deo osnivačkog kapitala,
koji ne može biti manji od 2.000.000 eura u dinarskoj protivvrednosti,
po srednjem kursu na dan uplate tih sredstava.
Štedionica može imati filijale, ekspoziture i druge organizacione delove,
ali oni ne mogi umati svojstvo pravnog lica.
Po zakonu štedionica može obavljati sledeće poslove:
1) prikupljanje dinarske štedne uloge i depozite fizičkih lica;
2) davanje kredita fizičkim licima;
3) vršenje platnog prometa u skladu sa saveznim zakonom;
4) vršenje drugih bankarskih poslova za fizička lica, u skladu sa saveznim
zakonom.
Kao što se vidi, delatnost štedionice je prevashodno vezana za poslove
sa fizičkim licima. Pa ipak, ako neka sredstva ne iskoristi za davanje
kredita fizičkim licima, štedionica može da koristi i za davanje kredita
pravnim licima za potrebe unapređenja stambene izgradnje, komunalne delatnosti
i razvoja preduzetništva. ovakvo usmeravanje kreditnih sredstava štedionica
može vršiti samo u skladu sa odlukom njenih osnivača. Ako neka sredstva
se ne iskoriste ni u navedene namene štedionica ih može koristiti za davanje
kredita pravnim licima (bez posebne namene) u skladu sa odlukom nadležnog
organa štedionice. Ipak, ovakve kredite štedionica ne može davati neposredno,
već samo preko banaka.
Štedno-kreditna organizacija
Štedno-kreditna organizacija je finansijska organizacija koja obavlja
finansijke poslove za svoje osnivače.
Osnivači šredno-kreditne organizacije mogu biti pravna lica koja su organizovana
za obavljanje delatnosti i usluga i međusobno povezana u privređivanju.
To mogu biti svi oblici preduzeća ali i druga pravna lica koja obaljaju
određene delatnosti odnosno vrše usluge.
Kao i štedionica, štedno-kreditna organizacija može imati filijale, ekspoziture
i druge organizacione delove, ali ovi delovi ne mogu imati svojstvo pravnog
lica.
Prilikom osnivanja štedno-kreditne or4ganizacije osnivači moraju obezbediti
novčani deo osnivačkog kapitala najmanje u iznosu od 1.200.000 eura u
dinarskoj protivvrednosti, po srednjem kursu na dan uplate tih sredstava.
Štedno-kreditna organizacija obavlja sledeće poslove:
1) prikuplja sredstva za finansiranje prometa određenih roba i usluga
u okviru delatnosti njenih osnivača;
2) prikuplja dinarske štedne uloge radnika zaposlenih u pravnim licima
koja su je osnovala;
3) daje i uzima kredite za potrebe njenih osnivača;
4) platni promet, u skladu sa saveznim zakonom;
5) druge bankarske poslove za potrebe zaposlenih u pravnim licima koja
su je osnovala.
Štedno-kreditna zadruga
Štedno-kreditna zadruga je finansijska organizacija zadruga kao i njihovih
zadrugara.
Osnivači štedno-kreditne zadruge mogu biti zemljoradničke, zanatske, stambene
i druge zadruge, kao i pravna i fizička lica, članovi tih zadruga.
Novčani deo osnivačkog kapitala koji osnivači moraju uplatiti pri osnivanju
štedno-kreditne zadruge ne može biti manji od 200.000 eura u dinarskoj
protivvrednosti, po srednjem kursu na dan uplate tih sredstava.
Izuzetno, ako se štedno-kreditnu zadrugu osniva kao zemljoradnička, osnivači
moraju obezbediti novčani deo osnivačkog kapitala koji ne može biti manji
od 50.000 evra, po srednjem kursu na dan uplate tih sredstava.
Štedno-kreditna zadruga može imati organizacione delovekao što su filijale,
ekspoziture i drugi organizacioni delovi. Ovi delovi štedno-kreditne zadruge
nemaju svojstvo pravnog lica.
Štedno-kreditna zadruga obavlja sledeće poslove:
1) prikuplja dinarske namenske štedne uloge i depozite fizičkih lica;
2) daje i uzima kredite u okviru delatnosti njenih osnivača;
3) platni promet u skladu sa saveznim zakonom;
4) druge bankarske poslove za potrebe fizičkih lica, u skladu sa saveznim
zakonom.
ZAKLJUČAK
Bankom upravljaju osnivači odnosno akcionari. Oni svoja upravljačka prava
ostvaruju srazmerno vrednosti njihovih akcija, u skladu sa ugovorom o
osnivanju i statutom banke.
Osnivači odnosno akcionari banke mogu ostvarivati upravljačka prava u
skupštini banke neposredno ili preko svog zastupnika odnosno punomoćnika.
Više akcionara mogu ovlastiti jednog punomoćnika da ih zastupa na skupštini
banke.
Osnovači odnosno akcionari se mogu i udruživati radi ostvarivanja svojih
upravljačkih prava. To će posebno biti slučaj kada se statutom banke propiše
da pravo učešća na skupštini banke imaju akcionari koji poseduju akcije
preko određene vrednosti. U tom slučaju mali akcionari mogu se udružiti
i preko zajedničkog zastupnika učestvovati u odlučivanju na skupštini
banke. Udruživanje akcionara se vrši pismenim ugovorom koji mora sadržavati
ime zajedničkog zastupnika i njegovo ovlašćenje. Ovaj ugovor se mora dostaviti
banci.
Manjinski akcionari, ako predstavljaju najmanje desetinu akcionarskog
kapitala ili statutom banke određen manji deo, kao i akcionari banke koji
imaju prioritetne akcije banke, svoja prava ostvaruju u skladu sa zakonom,
ugovorom o osnivanju, statutom i odlukom o emisiji akcija.
Prava da učestvuju u upravljanju bankom mogu imati i poverioci banke.
Oni takva prava mogu imati pod uslovima utvrđenim ugovorom o osnivanju
i statutom a na osnovu posebnog ugovora između banke i njenih poverilaca.
Ovim ugovorom, a u okvirima predviđenim ugovorom o osnivanju i statutom,
urvrđuje se koje funkcije upravljanja mogu ostvarivati poverioci banke.
Banka je dužna da u sudski registar upiše podatke koji se odnose na ostvarivanje
upravljačkih prava manjinskih akcionara, vlasnika prioritetnih akcija
i poverilaca.
LITERATURA
-Prof. dr Svetolik Kostadinović, prof. dr Mile Račić, prof. dr Gordana
Ljubojević, Poslovno pravo, četvrto izmenjeno i dopunjeno izdanje, Novi
Sad, 2006.
-Prof. dr Milutin Srdić, Poslovno i finansijsko pravo, Čačak, 2007.
-Bankarsko i berzansko pravo, interna skripta Fabus
-Internet sajt www.economist.co.yu
PROČITAJ
/ PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
|
|
preuzmi
seminarski rad u wordu » » »
Besplatni
Seminarski Radovi
|