|
Informacioni sistem za upravljanje razvojem
proizvoda i tehnologije
1. OSNOVNI POJMOVI VEZANI ZA INFORMACIONI SISTEM (IS)
Do projektovanja novih IS dolazi kada u radnim organizacionim sistemima,
sama organizacija, tehnologija i tehnika obrade i proizvodnje informacija
u vec postojecem IS ne mogu da prue potreban obim informacija zadovoljavajuceg
kvaliteta. Tada se vrši projektovanje novih IS i osnovna karakteristika
ovakvog IS je visok stepen ucešca ljudi u njihovom funkcionisanju
u okviru organizacionih sistema.
Pod pojmom sistem podrazumevamo skup elemenata koji su medusobno posredno
ili neposredno povezani tako da cine odredenu celinu, koja kao takva egzistira.
Svaka informacija koja se javi u IS poseduje odredenu karakteristicno
svojstvo i predstavlja jedini produkt u funkcionisanju IS.
Informacije u IS imaju svoj tok i mogu se predstaviti slikom:
Sl.1 Tokovi informacija u upravljanju proizvodnjom
Informacije prolaze kroz više karakteristicnih procesa, a to su:
1. prvi proces predstavlja obuhvatanje informacija na njihovim izvorima,
verifikaciju i prenos na ulazne nosioce;
2. drugi proces predstavlja uredivanje informacija, unošenje i smeštaj
u sisteme cuvanja i obrade i formiranje informacione osnove iz koje se
kasnije po potrebi uzimaju i obraduju;
3. treci proces predstavlja proizvodnju informacija koje se koriste za
potrebe funkcionisanja organizacionih sistema;
4. cetvrti proces opredstavlja prenos proizvedenih informacija, od mesta
proizvodnje do mesta korišcenja;
5. peti proces predstavlja korišcenje informacija i njene transformacije
u svrsishodne aktivnosti.
Ovi procesi su medusobno povezani kao na sl.2 i nazivamo ih osnovni procesi
IS.
Tokovi informacija u proizvodnim sistemima sa prekidnim tokom se mogu
prikazati u nekoliko faza:
1. faza obrade porudbina,
2. izrde planova,
3. razrade planova,
4. kontrole proizvodnje,
5. isporuka gotovih proizvoda.
Proces koji cini sr IS, a koji koristimo za identifikaciju informacija
IS predstavlja šema procesa proizvodnje:
Biblioteka
Informacija programa
za obradu korisnika
1.1. CILJEVI, ZADACI I OSNOVE METODOLOGIJE INFORMACIONIH SISTEMA I PODSISTEMA
U PROIZVODNIM SISTEMIMA
Ciljevi razvoja informacionog sistema definišu se kao doprinos ciljevima
organizacije: povecanje produktivnosti rada, skracenje perioda isporuke
robe (od trenutka dobijanja narudbine), povecanje iskorišcenja
kapaciteta, poboljšanje operativnog planiranja, smanjenje obrtnih
sredstava (sniavanjem zaliha), itd.
IS mora da obavlja odredene zadatke u svojoj spoljašnjoj sredini
da bi mogao ostvariti odredene date ciljeve.
Zadatak koji IS treba da obavlja odreden je:
- organizacionom funkcijom (proizvodna, finansijska, racunovodstvena,
planska itd.),
- radnim procesom (planiranje proizvodnje, obracun proizvodnje, izdavanje
periodicnog obracuna),
- aktivnošcu u radnom procesu, koju IS realizuje.
Metodologija je nauka o celokupnosti svih oblika i nacina istraivanja
pomocu kojih se dolazi do objektivnog i sistematskog naucnog znanja.
Na osnovu dosadašnjh istraivanja na podrucju razvoja IS, iz
teorijskih i eksperimentalnih istraivanja i prakticnih potvrda,
sveukupna metodologija projektovanja i razvoja
Da bi se za neki sistem izgradio IS neophodno je modelovati procese, podatke
i resurse, što metodologija ukljucuje.
Metodologija PIS obuhvata metode koje u sebi imaju ugradenu: organizaciju
posmatranja, eksperimentisanja, tacnog merenja (što osiguravaju optimalni
uslovi pod kojima se moe doci do upotrebljivih naucnih podataka),
naucne obrade podataka, izvodenja zakljucaka i gradenja teorije i sistema.
Analizirajmo šta je sve obuhvaceno metodologijom PIS prema slici
4.:
- Prvi korak za razvoj IS naziva se “ STRATEŠKO PLANIRANJE
”. To sveobuhvatno analiziranje i sintetizovanje elemenata sistema
do kojih se došlo empirijski i deduktivno, u cilju gradenja modela,
sistema i plana razvoja IS.
- Modelovanje procesa vrši se metodom SSA, modelovanje podataka metodom
MOV, a za modelovanje resursa ne postoji standardizovana i stroga metoda.
- Model procesa buduceg stanja i model podataka rade se nakon grubog sagledavanja
korisnickih zahteva i analize sistema.
- Prema slici vidljivo je da postoje dve odvojene grane modelovanja sa
aspekta procesa i sa aspekta podataka.
- Semanticki model podataka treba da sadri podatke i njihovu interpretaciju
i da se što je moguce više znanja iz realnog sistema ugradi
u model.
U klasicnim IS podaci se pamte nezavisno od njihove interpretacije, a
pojedinacni programi interpretiraju znacenje programa.
2. PRINCIPIJELNA ŠEMATSKA STRUKTURA INFORMACIONOG SISTEMA
Informacioni sistem se razvija za realan sistem, te je i struktura realnog
sistema osnova za modelovanje IS. Pod realnim sistemom podrazumeva se
stvarni dinamicki sistem koji postoji u objektivnoj realnosti, to je organizacijski
sistem i poslovno – proizvodni sistem. Struktura IS (odnosno arhitektura
IS, njegovi delovi i njihove medusobne veze) i njegov poloaj u odnosu
na realni sistem su prikazani na slici 5.
Skup elemenata iz okoline koji deluju na sistem, naziva se ulaz u sistem.
Ulazi menjaju stanje sistema. Stanje sistema je skup informacija o prošlosti
i sadašnjosti sistema potreban da se pod delovanjem ulaza mogu proceniti
buduci izlazi sistema.
Do informacija o stanju sistema dolazi se preko izlazne transformacije
koja predstavlja proces merenja (ili posmatranja) stanja sistema. Rezultat
tog merenja je izlaz iz sistema.
U informacijskom sistemu ulazni podaci se prihvataju programima za auriranje
baze podataka.
Baza podataka sadri opis sistema. Programi za izveštavanje
generišu izlaze iz baze podataka
Realizovan na racunaru, model procesa je skup programa za auriranje.
Procesi za generisanje informacija iz realnog sistema opisuju se modelom
procesa za generisanje izlaza, a programi za izveštavanje su fizicka
realizacija ovog modela.
Ukoliko je problem relativno jednostavan, odnosno ako su skupovi izlaza
i ulaza jednostavni i mali, moe biti dovoljno poznavanje jednog
programskog jezika i u njemu direktno programirati šta racunar treba
da radi ( direktno graditi informacijski sistem).
3. DEFINISANJE SASTAVA SKUPOVA INFORMACIJA – DATOTEKE
Skupovi podataka definisani kao zasebne celine nazivom celog skupa, vrstama
i rasporedom slogova u tom skupu, nazivaju se datoteke. Datoteke su skupovi
podataka memorisani na nekom uredaju za memorisanje.
Raspored slogova u datoteci naziva se struktura podataka te datoteke.
Najpoznatije strukture su liste, lanci stabla i mree.
- Lista je struktura u kojoj svaki slog poentira na sledeci, na predhodni
ili i na sledeci i na predhodni slog u tom nizu.
- Lanac je struktura lista u kojoj poslednji slog poentira na prvi slog
u listi.
- Stablo je struktura u kojoj postoji jedan slog koji se naziva koren
i niz ostalih slogova koji su podstablo tog stabla. Karakteristika takve
strukture je da svaki slog moe poentirati na proizvoljan broj drugih
slogova u strukturi, ali na njega moe poentirati samo jedan slog
strukture. Izuzetak je koren, na koji ne poentiranijedan drugi slog. Vrste
podataka koji formiraju slog datoteke osnovnih sredstava
Takode, niz podataka o dobavljacima, kao što su: naziv, adresa,
broj iro racuna i sl., formiraju slog datoteke o dobavljacima i
kupcima, a skup svih slogova iste vrste formira datoteku dobavljaca ili
kupca.
Ovakvo formiranje datoteke ima sledece prednosti:
a) Veca ekonomicnost ... Grupisanje podataka prema objektima i sadraju;
smanjuje se obim rucnih i racunarskih operacija, jer se eliminiše
mogucnost višestukog unošenja i cuvanja istih podataka.
b) Veca tacnost .............. Celovite podatke o nekom objektu sistema
lakše je cuvati i odravati, a time se smanjuje i mogucnost
grešaka.
c) Blagovremenost ........... Grupisanje podataka i datoteka omogucuje
bru obradu, cime se smanjuje mogucnost kašnjenja i zastarevanja
informacija.
Pored datoteke koja sadri konstantne podatke o elementu sistema,
u datoteke se grupišu i promenljivi podaci koji se odnose na iste
elemente (objekte) sistema. Tako npr., podaci o promenama stanja kolicine
materijala u magacinu formiraju datoteka stanja materijala, ciji je slog
radi ilustracije dat na
Jedan deo datoteke, kod promenljivih datoteka je konstantan. To su obicno
šifre ili neki drugi identifikatori koji slue za spajanje podataka
koji se nalaze u raznim datotekama, a odnose se na iste objekte, odnosno
za pronalaenje i izdavanje podataka o objektima sistema, koji su
specificirani u izveštaju.
4. FORMIRANJE DIJAGRAMA TOKA INFORMACIJA
ZA CEO SISTEM
Dijagram toka podataka je graficko sredstvo za prezentaciju procesa sistema.
Skup osnovnih koncepata (elemenata) za gradnju dijagrama toka podataka
je:
1. Tok podataka NAZIV TOKA
predstavlja se vektorom
2. Proces
predstavlja se ovalog, krugom, elipsom i sl.
3. Skladište podataka
predstavlja se sa dve paralelne crta NAZIV SKLADIŠTA
4. Izvor i odredište
predstavlja se pravougaonikom
Pomocu ovih koncepata gradi se dijagram toka podataka. Jedan dijagram
toka podataka koji ima sve koncepte i minimalnu sloenost dat je
Tok podataka A dolazi iz izvorišta podataka I i biva transformisan
u tok podataka B. Da se transformacija efikasno izvede upisuje se i koriste
se podaci iz skladišta podataka S.
Tok podataka je jedan ili više skupova podataka (agregacija podataka),
koji u sistemu ima korisnicki jasnu semantiku, i koji istovremeno povezuje
ostale komponente sistema. Tok podataka je vod kojim tece informacija
poznate strukture i sadraja. Tokovi podataka u dijagramu toka podataka
su “ duša sistema “. Iz ovih definicija vidljivo je da
tok podataka ima dvostruku semantiku i to:
- tok podataka predstavlja agregaciju skupa podataka iz sistema
- tok podataka predstavlja kretanje datog skupa podataka kroz sistem
Tokovi su merila za formalnu organizovanost sistema. Tok podataka je cevovod
kroz koji teku informacije.
5. FORMIRANJE ODGOVARAJUCIH DATOTEKA
( strukturne, modularne, kolicinske )
6. Upravljanje razvojem proizvoda i tehnologija
6.1 Osnovne postavke razvoja proizvoda i tehnologija
Razvoj (projektovanje) proizvoda podrazumeva skup aktivnosti u oblasti
projektovanja proizvoda i odgovarajucih izmena na njima u cilju uspešnog
prodavanja proizvoda na trištu. On obuhvata:
1.Odradivanje tehnickih i funkcionalnih karakteristika proizvoda.
2.Izradu koncepcijskog rešenja proizvoda.
3.Stilsko oblikovanje proizvoda.
4.Proracun vitalnih elemenata proizvoda.
5.Izradu konstruktivne dokumentacije za prototip proizvoda.
6.Izradu prototipova proizvoda.
7.Ispitivanje prototipova proizvoda.
8.Izradu proizvodne – konstrukcione proizvode i tehnicko odobrenje
proizvoda.
9.Izradu preostale tehnicke dokumentacije o proizvodu ( uputstvo za upotrebu,
uputstvo za odravanje, katalozi itd. )
10.Pracenje proizvoda u eksploataciji i sprovodenje konstrukcionih unapredenja.
Razvoj ( projektovanje ) tehnologije obuhvata niz aktivnosti u oblasti
definisanja tehnologije izrade proizvoda, a posebno:
1. Definisanje redosleda operacija izrade proizvoda,
2. Definisanje elementarnih postupaka i operacija,
3. Definisanje vrste, karakteristika i kolicina sredstava za rad,
4. Odredivanje normativa materijala, energije, fluida, vremena izrade
kompo-nenti i proizvoda u celini,
5. Definisanje sloenosti procesa rada, potrebnog profila, stepena
strucnosti i broja radnika,
6. Konstruisanje specijalnih reznih i mernih alata,
7. Projektovanje tehnoloških osnova procesa proizvodnje
8. Projektovanje tehnoloških rešenja zaštite okoline preduzeca
od primenjenih tehnologija,
9. Projektovanje transporta, sistema za pakovanje i transportnih jedinica
i
10. Definisanje vrsta i kolicina pomocnog i potrošnog materijala.
U oblasti projektovanja postupaka i tehnologija koristi se veliki broj
postupaka i procedura. Primenom racunara, a posebno CAD/CAM sistema, ne
samo da ubrzava aktivnosti razvoja, vec stvara predpostavke za formiranje
novih koncepata razvoja.
6.2 Konkurentno inenjerstvo
Konkurentno inenjerstvo je savremeni koncept razvoja proizvoda
i tehnologija, koji je nastao kao rezultat evolucije u oblasti inenjerstva
proizvoda.Pored termi-na konkuretnog inenjerstva, koriste se i pojmovi
simultano inenjerstvo (Simultaneos ingiueering) i integrisano inenjerstvo
(integrated engiueering).
Osnovni cilj konkurentnog inenjerstva je smanjenje vremena razvoja
novih proizvoda i troškova razvoja, uz povecanje kvaliteta u fazi
projektovanja proizvoda i tehnologije izrade. Ovaj cilj se ostvaruje tako
što se umesto tradicionalnog postupka sa redno vezanim fazama inanjerstva
(koncipiranje proizvoda, projektovanje pro-izvoda i tehnologije izrade,
izrada prototipa, testiranje prototipova i priprema za proizvodnju) inenjerstvo
ostvaruje sa kombinovanim odvijanjem navedenih aktivnosti .
Rezultat ovakvog pristupa inenjerstvu je bre osvajanja izmena
na postoje-cem proizvodu i skracenje vremena razvoja proizvoda.
Osnovna pretpostavka za primenu konkurentnog inenjerstva je informaciona
struktura, koja se obezbeduje primenom savremenih informacionih i komunikacionih
sistema, atakode i koordinirani rad velikog broja strucnjaka.
6.3 Karakteristike razvoja proizvoda
Trište zahteva stalne izmene postojecih i razvoj novih proizvoda.
U prvom slucaju svaki proizvod prolazi kroz karakteristicne faze prikazane
na sledecoj slici.
Cilj funkcije razvoja je da se ukupna vrednost negativne dobiti smanji,
odno-sno da se maksimizira razlika pozitivne i negativne dobiti, smanjivanjem
vremena T1 , a posebno T2.
U drugom slucaju, u toku razvoja i eksploatacije postojeceg proizvoda
A, ge-nerišu se nove ideje za poboljšanje postojeceg proizvoda,
pa se nakon razvoja modifi-kovanog proizvoda i izrade isti lansira u proizvodnju
i kasnije na trište. Ukupni pri-hod od prodaje novog proizvoda
A1 raste i u jednom trenutku se izjednacava sa priho-dom od proizvoda
A1 (tacka K). Nakon vremena T3, menja se poslovna strategija u ovoj oblasti,
pa proizvod A1 postaje bazni i dalje se modifikuje u skladu sa zahtevima
trišta.
Na duinu trajanja ciklusa proizvoda (TCP) utice ukupna vrednost
razmene proizvoda u vremenu trajanja ivotnog ciklusa Vq , troškovi
razvoja proizvoda Tr, odnosno njihov odnos koji se naziva stepen dobrote
novog proizvoda:
Kada je teško obezbediti visiki stepen dobrote sa potpuno novim proizvodima,
u praksi se rešenje trai u produavanju ivotnog
ciklusa TCP, razvojem veceg broja varijanti (modifikacija) proizvoda.
6.4 Uslovi oblikovanja proizvoda
Pri oblikovanju proizvoda polazi se od oblikovanja proizvoda radi zadovolje-nja
osnovne funkcije (klasocan i osnovni pristup uprojektovanju proizvoda).
U drugoj fazi ovaj pristup se dopunjuje u skladu sa mogucnostima proizvodnje
(tzv. tehnologi-cnost proizvoda), a u novije vreme sa aspekta odravanja,
egronomije i ekologije.
Oblikovanje proizvoda za funkciju, odnosno, ostvarivanje funkcionalnosti
je conditio sine qua non daljeg rada na tom proizvodu. Funkcija proizvoda
se odnosi na vreme trajanja ivotnog ciklusa proizvoda i ocekivane
uslove rada. Ukoliko se u po-stupku projektovanja proizvoda pravilno utvrde
svi relevantni faktori povecava se ve-rovatnoca ostvarivanja osnovne funkcije
proizvoda, a time i ivotni vek proizvoda. Oblikovanje za proizvodnju
je pristup koji uvaava znacaj proizvodnih resursa, jer proizvod
mora da zadovolji i sa aspekta mogucnosti izrade, a posebno sa aspe-kta
izlaznih velicina ( kvalitet ostvarivanja osnovne funkcije i zadatih kolicina
u po-smatranom periodu). Pri tome su od posebnog znacaja uslovi izrade
i kvalitet proi-zvoda.
Uslovi izrade proizvoda zavise od karakteristika tehnoloških sistema
odnosno od tehnologicnosti koja je izraz kvaliteta tehnološkog procesa.
Razlikuju se osnovni i izvedeni pokazatelji tehnologicnosti. Osnovni pokaza-telji
tehnologicnosti su:
- pogodnost izrade (vreme izrade),
- pogodnost ugradnje (vreme montae),
- stepen tehnološke sloenosti – najcešce izraena
preko normativa vremena,
- teina proizvoda,
- struktura proizvoda,
- raspodela karakteristika delova,
- normativ materijala itd.
Izvedeni pokazatelji tehnologicnosti su:
- ucešce vremena odredene vrste obrade (montae) u ukupnom
vremenu izrade,
- utrošeni rad po jedinici proizvoda,
- odnos teine proizvoda i utrošenog materijala,
- odnos standardnih delova i proizvoda u ukupnom broju delova i proizvoda,
- odnos tipiziranih delova i proizvoda u ukupnom broju delova i proizvoda
itd.
Povecavanje tehnologicnosti ostvaruje se:
- uprošcavanjem oblika proizvoda,
- vecom primenom standardnih i tipiziranih tehnoloških oblika i delova,
- vecom primenom grupne tehnologije,
- povecanjem stepena obradivosti materijala,
- primenom FMEA metode, odnosno, analizom kriticnih mesta u procesu proizvodnje
itd.
Uslov kvaliteta proizvoda je znacajan zbog kvaliteta u poslovnoj strategiji
preduzeca. U tom smislu kvalitet ima cetiri aspekta i to:
- tehnicki:
- pogodnost za upotrbu koja se sastoji iz bezbednosti, radnih svojstava
i pouzdanosti proizvoda,
- tacnost merenja,
- kvalitet površina i
- kvalitet strukture,
- ekonomski:
- cena,
- troškovi kvaliteta,
- produktivnost i dobit,
- trišni:
- fleksibilnost i
- orijentisanost prema kupcu i
- estetski:
- oblik,
- izgled,
- boja,
- savremenost i
- ambalaa.
Oblikovanje za odravanje podrazumeva da se pri projektovanju proizvoda
obezbedi visoka pogodnost odravanja odnosno minimiziranje odnosa
vremena stanja opreme u otkazu i radu. To se obezbeduje takvom koncepcijom
proizvoda da se:
- ne zahteva poseban nadzor u toku ivotnog veka proizvoda,
- zahteva periodicni nadzor u toku ivotnog veka proizvoda,
- za delove koji su u cestom stanju otkaza definiše redovni nadzor
itd.
6.5 Karakteristike odnosa proizvod – trište
Prerma standardu serije ISO 9000 proizvod treba da ispunjava osnovne
za-hteve u pogledu karakteristika kao što su karakteristike vezane
za:
- ispunjenje zahteva, potreba i elja kupaca,
- usaglašenost sa zahtevima okoline,
- prodaju po konkurentskim cenama,
- obezbedenje dobiti – profita pri prodaji po konkurentskim cenama
itd.
Odnos izmedu proizvoda i trišta ispituje funkcija markentiga.
Pri tome se javlja veci broj slucajeva:
a) Pracenje u duem vremenskom periodu cena proizvoda na trictu
(po trištima).
b) Predvidanje tranje i cena modifikovanih proizvoda u narednom
periodu.
c) Predvidanje tranje i cena novih proizvoda u narednom periodu.
U prvom slucaju najcešce se koristi metoda ekstrapolacije truda,
uz korekciju sezonskih odstupanja. Drugi i treci slucaj je znatno delikatniji.
Za njihovo rešavanje koriste se odgovarajuce tehnike marketinga.
6.6 Izlazne informacije iz procesa razvoja proizvoda
Izlazi iz procesa razvoja proizvoda su:
- crte proizvoda,
- sastavnica proizvoda (struktura proizvoda),
- tehnološka sastavnica,
- radionicki crte dela,
- pregled upotrebe dela,
- program proizvodnje:
- osnovne velicine,
- zavisnost struktura programa proizvodnje – kolicina proizvoda
(vidi narednu sliku) i
- analiza programa proizvodnje:
- struktura programa proizvodnje,
- struktura delova u programu po obliku,
- struktura delova u programu po dimenzijama,
- struktura delova u programu po kvalitetu,
- struktura delova u programu po materijalima i
- vrednosna analiza programa proizvodnje i
- proces rada i kapacitet sistema.
TEHNOLOŠE
STRUKTURE
6.7 Proizvodno tehnološka dokumentacija
Podaci o proizvodu
Podaci o proizvodu obuhvataju veci broj podataka koji se u slucaju promene
racunara unose preko odgovarajucih menija.
Nad ovim podacima vrši se dodavanje novih podataka (slogova), auriranje
ili brisanje starih slogova.
Pregled proizvoda se definiše za sledece slucajeve i to pregled proizvoda:
- sopstvene proizvodnje,
- koji se nabavljaju i izraduju u sopstvenoj fabrici,
- po statusu proizvoda:
prototip,
proizvod u osvajanju,
proizvod u procesu homologacije – kvalifikacije,
nulta serija i
redovna proizvodnja,
- po delu šifre u odnosu na klasifikacioni broj,
- za prodaju i kao rezervnih delova i to:
prva ugradnja i
rezervni deo.
- po dimenzijama i
- za navedeni standard i deo klasifikacionog broja.
Podaci o strukturi proizvoda
U opštem slucaju proizvod poseduje strukturu (sklopove, podsklopove,
delove i na najniem nivou materijal Mi od koga se izraduje).
Formatiranje podataka o strukturi proizvoda vrši se za svaki proizvod
i to tako što se polazi od šifre nadredenog proizvoda i šifre
podredenog proizvoda, da bi se u daljem postupku definisali podaci o strukturi
posmatranog proizvoda.
6.8 Upravljanje razvojem proizvoda i tehnologija
Savremeno rešenje upravljanja razvojem proizvoda i tehnologija
je pomocu odgovarajuceg IS. Prve faze u projektovanju IS obuhvataju analizu
toka podataka. Na slici prikazana je analiza toka podataka u podsistemu
razvoja proizvoda i tehnologije.
Osnovni ulaz u podsisteme razvoja proizvoda i tehnologija su projektni
zada-tak i plan realizacije projekta, koji se dobijaju iz funkcije marketinga
(istraivanja tr-išta) preko podsistema upravljanja proizvodima.
Drugi skup podataka se dobija pre-ko funkcije nabavke i kontrole kvaliteta.
Na osnovu izvršene analize procesa i aktivnosti u podsistemu razvoja
proizvo-da i tehnologije vrši se modeliranje podataka. Na slici prikazan
je dijagram zavisnosti entiteta u podsistemu razvoja proizvoda i tehnologije.
U opštem slucaju arhitektura IS za podsistem razvoja moe se
predstaviti kao na slici. Pri tome je uzet u razmatranje slucaj veceg
preduzeca sa HOST racunarom povezanim sa racunarima koji upravljaju osnovnim
tehnickim i proizvodnim funkci-jama. Takode, prikazane su osnovne DB neophodne
za upravljanje razvojem proizvo-da i tehnologija.
Osnovni entitet je proizvod, koji sa ostalim entitetima (pre svega projekat,
crtei, standardni elementi, radionicki crtei, mašina
i alat) omogucuje kompleksno modeliranje podataka. Pri tome su od izuzetnog
znacaja, za razvoj tehnologije, rela-cije izmedu entiteta proizvod –
tehnološki postupci – operacije – alati – mašine.
Razvoj proizvoda u CIM okruenju ima niz specificnosti. Polazi se
od integra-cije CAD i CAPP sistema u CAE sistem, pri cemu je kao rezultat
integracije CAE si-stem i odgovarajuce baze podataka o konstrukciji delova
i planovima rada. Ove baze su ulaz u PPC sistem. Izlaz iz ove integracije
je CAE / PPC / CIM sistem.
Informacioni sistem za upravljanje razvojem proizvoda korisniku treba
da omoguci:
- pravilan izbor koncepcije CAD sistema,
- koncepiranje aktivnosti procesa razvoja proizvoda,
- koncipiranje nacina korišcenja CAD sistema,
- koncipiranje tokova informacija,
- koncipiranje potrebnih znanja za korišcenje CAD sistema,
- koncipiranje baza podataka o konstrukciji proizvoda i
- povezivanje DB -Konstrukcija- sa ostalim DB, a posebno DB -Proizvodi-,
DB -Tehnološki postupci- i DB -Kadrovi-.
Ovaj informacioni sistem obuhvata tri modula i to module za:
- odravanje i unos CAD podataka,
- projektovanje tipiziranih delova pomocu CAD sistema i
- povezivanje CAD podataka sa okruenjem.
Modul za odravanje i unos CAD podataka omogucuje pristup CAD podacima,
arhiviranje podataka (centralizovano ili decentralizovano), kopiranje
podataka, centralizovano ili decentralizovano raspolaganje podacima, zaštitu
podataka itd. Pri tome se softver koncipira tako da moe, zavisno
od korisnika, ostvariti izmenu poda-taka na osnovu jednog kriterijuma
klasifikacije za proizvod i proizvodnju ili na osno-vu razlicitih kriterijuma
klasifikacije posebno za proizvod, proizvodnju ili nalog. Podaci se stavljaju
na raspolaganje u vidu kopije, originala, elektronskog prikaza ili podloga
za dalje modifikovanje.
Modul za projektovanje tipiziranih delova pomocu CAD sistema kao osnovu
ima modele aktuelnih predmeta, koji se sastoje od konstruktivnih elemenata
i geme-trijskih parametara. Na osnovu pravila ugradenih u softver ovog
modula vrši se izrada aplikaciono specificnih modula.
Uslov za realizaciju automatskog generisanja modula tipiziranih delova
je klasifikacija delova i njihova dekompoziciona analiza. Izlaz iz ovog
modula je auto-matsko generisanje crtea novih proizvoda, koji pripadaju
odredenom tipu proizvoda.
Modul za povezivanje CAD podataka sa okruenjem je prakticno interfejs
sa:
- marketingom,
- upravljanjem troškovima,
- materijalnim poslovanjem,
- upravljanjem kvalitetom,
- planiranjem proizvodnje i
- tehnologijom izrade proizvoda.
Veza funkcije marketinga sa CAD bazom podataka neophodna je zbog:
- pojašnjenja zahteva iz naloga kupca,
- davanja predloga za bolje formiranje ponude i
- upravljanja konfiguracijom proizvoda.
Upravljanje troškovima je povezano sa CAD bazom zbog:
- odredivanja troškova izrade proizvoda,
- kalkulacije cene koštanja i
- troškova razvoja novog proizvoda.
Veza CAD baze podataka i materijalnog poslovanja neophodna je zbog:
- odredivanja potrebnog materijala i delova,
- dimenzionisanja magacina i
- organizacije skladištenja materijala.
Upravljanje kvalitetom je u direktnoj vezi sa CAD bazom podataka zbog:
- preuzimanja mera sa crtea koji ce se kontrolisati,
- analize i korekcije mera sa crtea na osnovu ostvarenih mera i
- obezbedenja kvaliteta u projektovanju proizvoda.
Planiranje proizvodnje i CAD baza podataka su povezani zbog:
- planiranja tehnoloških procesa ,
- planiranja radnih površina,
- utvrdivanja planova rada za konvencionalne i CNC mašine,
- utvrdivanja planova kontrole i
- utvrdivanja planova montae.
Veza izmedu CAD baze podataka i tehnologije izrade i proizvodnje je direktna
i vrlo intenzivna zbog:
- preuzimanja konstruktivne dokumentacije,
- povratnih informacija o tehnologicnosti konstrukcije i
- povratnih informacija o servisibilnosti konstrukcije.
Izlaz iz ovog modula je unapredenje rada funkcije projektovanja proizvoda
(bre i uz manje troškove rada) i unapredenje rada svih -tangentnih-
funkcija.
ZAKLJUCAK
Kada se projektuje neki informacioni sistem,u tom projektu se nalazi
prikaz procesa i podataka za taj informacioni sistem u realnom stanju.Kako
bi se izbegle odredene teškoce pri projektovanju potrebno je poznavati
proces u realnom sistemu,
odnosno projektovani informacioni sistem u realnom stanju.
LITERATURA
Knjiga “Proizvodni sistemi”-autor: prof.dr.Dragutin Zelenovic
Predavanja na casu -prof.dr.Ratomir Jecmenica
PROCITAJ
/ PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
|
|
preuzmi
seminarski rad u wordu » » »
Besplatni Seminarski
Radovi
SEMINARSKI RAD
|
|