1. Odbojka i sportske igre
Odbojka spada u grupu visoko-intenzivnih intermitentnih sportskih
igara (engl. HIIE – High-Intensity Intermittent Exercise), koje karakterišu
višestruki kratki periodi visoko-intenzinih eksplozivnih kretnji,
razdvojenih sa periodima kratkog odmora, tokom kojih se sportista
u manjoj ili većoj meri oporavlja. Kao i kod ostalih sportskih igara
odnosno timskih sportova, uspeh u odbojci zavisi od mnoštva kompleksnih
i međusobno povezanih faktora:
1. Tehničke pripremljenost
2. Taktičke pripremljenost i donošenja odluka u igri
3. Fizičke pripremljenosti
4. Psihološke pripljemljenosti odnosno mentalne čvrstine
5. Karaktera i komunikacionih veština
6. Strategije i plana igre
Sportske igre se mogu klasifikovati u (1) osvajačke (engl. Invasion
games), (2) igre na mreži ili zidu (engl. Net/Wall games), (3) udaračke
(engl. Striking/Fielding games) i (4) igre sa metom (engl. Target
games). Odbojka spada u igre na mreži/zidu i specifična je po tome
što je jedina timska igra u ovoj kategoriji, ako se izuzmu duel igre
u tenisu, stonom tenisu i badmintonu.
Tabela 1
Da bi razumeli specifičnosti odbojke kao sporta, neophodno je objasniti
karakteristike osvajačkih igara i igara na mreži/zidu.
1.1. Osvajačke igre
Kod osvajačkih igara timovi osvajaju poene tako što moraju da prenesu
loptu ili neki drugi projektil u teritorij protivničke ekipe, te da
šutiraju u nepokretan objekat (koš ili gol), odnosno da prenesu loptu
preko linije (npr. ragbi). Da bi sprečili osvajanje poena, ekipa mora
da spreči protivničku ekipu da unese loptu u njihovu teritoriju i
pokuša da ostvari poen. Rešavanje napadačkih i odbrambenih problema
zahteva slične taktičke veštine i principe u različitim osvajačkim
igrama, iako su tehničke veštine za njihovo ostvarivanje različite.
Na primer, iako igrači razumeju potrebu da se šutira na gol da bi
se osvojio poen u fudbalu i hokeju na travi, tehničke veštine šutiranja
su itekako različite. Na dalje, kretanje bez lopte je karakteristično
u svim osvajačkim igrama. Napadači se moraju kretati bez lopte ne
bi li se postavili u povoljnu poziciju da prime loptu od saigrača
i ugroze gol/koš. Odbrambene komponente osvajačkih igara su takođe
slične u smislu da igrači moraju markirati ili čuvati protivničkog
igrača i moraju napraviti pritisak na nosioca lopte pre pokušaja da
loptu osvoje. Efektivno donošenje odluka (taktičke veštine) su kritičan
faktor koji odlučuje kada da se doda, šutira ili kreće sa loptom,
odnosno gde, kad i kako da se kreće kad igrač nema loptu. Tradicionalno
učenje osvajačkih igara stavlja preteran naglasak na tehničke veštine
(pogotovo u ne-takmičarskim uslovima, odnosno u uslovima izvan igre,
tzv. drilovima), a zanemaruje taktičke veštine odnosno donošenje odluka
u igri.
1.2. Igre na mreži ili zidu
Kod igara na mreži/zidu, igrač ili ekipa ostvaruju poen udarajući
loptu u prostor na terenu dovoljnom preciznošću i jačinom, tako da
protivnik nije u stanju da loptu vrati pre nego ona padne jedan put
(kao u odbojci i i badmintonu) ili dva puta (kao u tenisu) na teren.
Kod svih igara na mreži/zidu lokacija plasiranja lopte je od ultimativnog
značaja, tako što igrač mora da je plasira u slobodan/otvoren prostor
ne bi li ostvario poen. Dobra percepcija i svesnost prostora odnosno
terena je neophodna ne bi li igrač odnosno ekipa uspešno pomerala
protivnika sa ciljem da napravi prostor za napad. U drugu ruku, igrači
moraju da brane prostor na terenu, tako što se postavljaju u najbolju
poziciju da bi vratili loptu. Igrači moraju da uzmu u obriz svoje
prednosti i mane, kao i protivničke, pre odabira i izvođenja tehničkih
veština. Odluka jednog igrača mora uzimati u obzir i pozicije vlastitih
i suparničkih igrača.
Kao što je navedeno, odbojka je specifičan sport po tome što je jedini
timski sport u kategoriji sportova na mreži/zidu. Pošto su protivničke
ekipe odvojene mrežom, ne postoji duel igra (ako se izuzme guranje
u bloku). Pored ove karakteristike, zbog vrlo kratkog kontakta sa
loptom, odbojku karakteriše veoma velika serijska povezanost tehničkih
elemenata, odnosno faza igre (prijem-dizanje-smeč), tako da element
koji je loše izveden uzročno deluje na elemente koji slede. Iz navedenih
razloga (izostanak duel igre i serijska povezanost faza igre odnosno
tehničkih elemenata) odbojkaška igra je vrlo taktički predviljiva
u poređenju sa igrama iz kategorije osvajačkih igara. U poređenju
sa osvajačkim igrama, kod odbojke taktička pripremljenost i donošenje
odluka u igri imaju znatno manju ulogu. Naravno, to ne znači da ovaj
faktor nije značajan (kod nekih pozicija u igri ima veću odnosno manju
ulogu), već da je zbog predvidljivosti igre (prijem-dizanje-smeč)
od daleko manjeg značaja nego tehnička pripremljenost (zbog kratkog
kontakta sa loptom i serijskog karaktera faza igre), psihološke pripremljenosti
i mentalne čvrstine (koji direktno utiču na kvalitet tehničkih elemenata),
komunikacionih veština između članova ekipe, te dobro utvđene strategije
igre odnosno plana igre na temelju analize vlastitih i protivničkij
jakih i slabih strana (čemu za potvrdu imamo izuzetnu važnost statistike,
odnosno notacijske analize igre, te postojanje specijalnog člana stručnog
štaba – statističara).
Kao i kod osvajačkih igara, u odbojci je takođe važna igra bez lopte,
odnosno donošenje odluka gde, kad i kako se kretati, ne bi li igrač
stao u optimalnu poziciju da se odbrani (faza odbrane) odnosno da
napadne (faza napada), ili da brzo pređe iz faze odbrane u fazu napada
(faza tranzicije) i obrnuto. Međutim, uloga donošenja odluka i taktičke
pripremljenosti je umanjena iz razloga postojanja sistema igre (sistem
napada, odbrane, tranzicije), unapred pripremljenih akcija, te definisane
strategije i plana igre. Naravno, i kod unapred pripremljenih akcija,
te jasno definisanih uloga postoji element donošenja odluka, kao recimo
promena akcije napada od strane tehničara kod lopte izvan sistema
(lopta koja nije primeljena idealno) u zavisnosti od pozicije protvičke
ekipe, odluka smečera gde da uputi loptu u odnosu na postavljeni blok
i igrače u drugoj liniji, ili donošenje odluke srednjeg blokera na
temelju percepcije kretanja protivničkih igrača. Kao što je navedeno,
u poređenju sa osvajačkim igrama, donošenje odluka i taktička pripremljenost
igra daleko manju ulogu, ali to ne znači da tog faktora uspeha u odbojci
nema, već je manji u odnosu na druge navedene faktore.
2. Struktura odbojkaške igre
U sportskim igrama postoje dve osnovne faze: faza napada i faza odbrane.
Svaku od navedenih faza karakterišu određeni taktički problemi i specifične
tehničke veštine kojima se ti problemi rešavaju. Međutim, često se
zaboravlja i treća faza: faza tranzicije, koja je za razliku od ostalih
sportskih igara u odbojci vrlo kratka i profinjena, da se tako izrazimo,
te je iz tog razloga veoma važna u igri. Vrhunske ekipe karakteriše
visoko efikasna i brza tranzicija u igri, što omogućuje efikasnije
sprovođenje faze napada i faze odbrane, a gledaocu sa strane deluje
kao „kordinisani ples“ između članova ekipe.
Slika 1
Kao što ime navodi, faza tranzicije jeste faza između napada i odbrane,
odnosno odbrane i napada. Kod odbojke faza tranzicije se javlja svaki
put kad lopta pređe mrežu. Karakteristika faze tranzicije jeste ne
samo tranzicija između taktičkih zahteva, već i tranzicija iz jednog
psihološkog stanja u drugo psihološko stanje, kao na primer prelaz
iz psihološkog stanja agresivnosti u toku napada u stanje „igranja
na sigurno“ u toku odbrane. Važnost tranzicije u odbojci još više
pridonosi važnosti psihološke pripremljenosti igrača, komunikacije,
kao i precizno definisane strategije i plana igre.
Odbojkaška igra posle podele na fazu odbrane, napada i tranzicije,
može da se podeli na sledeće elemente:
Slika 2
Napad posle prijema servisa naziva se faza napada (leva strana), dok
se napad nakon odbrane naziva kontra ili kontra- napad.Iz tog razloga
razlikuju se dizanje nakon prijema i dizanje u kontra-napadu (koje
može biti u sistemu i izvan sistema u zavisnosti od prijema odnosno
odbrane), te smeč nakon prijema i smeč u kontra napadu, ali i zaštita
smečera u prijemu i u kontra-napadu. Zaštita smečera je oblik odbrane
polja u slučaju da je smečer izblokiran te je lopta vraćena na polovinu
terena ekipe koja je napadala.
Konačno, struktura odbojkaške igre prikazana je na sledećoj slici:
Slika 3
Za svaki element odbojkaške igre karakteristični su taktički problemi
i tehničke veštine/elementi. Postoji više tehničkih elemenata koji
se koriste u određenom elementu igre, te za njihovo uspešno sprovođenje
sledeće motoričke sposobnosti (fizička pripremljenost):
Navedeni tehnički elementi spadaju u kretne obrasce koji se dešavaju
sa loptom. Međutim, u igri se javljaju kretanja, odnosno kretni obrasci
koji se dešavaju bez lopte i koji su podjednako važni. Svi kretni
obrasci koji se javljaju u sportskim igrama mogu se podeliti na tri
grupe:
1. Inicijalizacijske kretne obrasce
2. Tranzicijske kretne obrasce
3. Aktualizacijske kretne obrasce
Inicijalizacijski kretni obrasci. Kod inicijalizacijskih
kretnih obrazaca, sportista se priprema da inicijalizuje ili promeni
kretanje. Ovo normalno uključuje vrlo kratke i brze pokrete koji omogućuju
sportisti da startuje ili promeni trenutno kretanje, najčešće kao
reakciju na neki spoljašnji stimulus. Tipični inicijalizacijski obrasci
uključuju bočni start (engl. cross-step, ili directional step),pliometrijski
korak (engl. plyo-step), lateralno skretanje (engl. lateral cutting,
ili cut-step), okret kukovima (engl. hip turn) itd. Inicijalizacijska
kretanja koja se javljaju u odbojci jesu pliometrijski korak kod kretanja
unapred iz početnog položaja kod prijema ili odbrane, bočni start
kod bloka, i sl. Motoričke sposobnosti koje su neophodne za izvođenje
ovih kretanja su eksplozivna snaga nogu (trostruka ektenzija), relativna
jačina (jačina u odnosu na vlastitu težinu), reaktivna snaga nogu,
ekcentrična snaga nogu, jačina lateralnih mišića kuka i rotatora kuka,
kao i brzo repozicioniranje stopala (engl. Quick-feet) u optimalnu
poziciju za ostvarivanje maksimalne sile reakcije podloge.
Tranzicijski kretni obrasci. Kod tranzicijskih kretnih
obrazaca, jedina briga sportiste jeste da ostane u povoljnoj poziciju
u kojoj može da percipira i reaguje na stimulus. Cilj tranzicijskog
kretanja nije na maksimalnoj brzina kretanja, već je tranzicijsko
kretanje usmereno ka optimalnoj posturi tela, održavanju optimalne
pozicije za hitru reakciju. U većini sportova, kretanja kao što su
trčanje unazad, bočno kretanje (engl. side shuffle), sitni koraci
(engl. chop-steps) i hodanje su najčešće tranzicijska kretanja, te
se retko izvode na dugim distancama. U odbojci se tranzicijski kretni
obrasci javljaju pre svega u vidu statičkih stavova (početna pozicija),
ali i kod faze tranzicije u igri, kada igrač mora da pređe iz pozicije
za prijem (koja je uslovljena pravilom rotacije) u napad odnosno odbranu,
te da pređe iz odbrane u napad i obrnuto. Motoričke sposobnosti koje
su neophodne za izvođenje tranzicijskih kretnih obrazaca su lokalna
izdržljivost nogu (zbog zadržavanja stava) i aerobna izdžljivost (pošto
ova, uglavnom nisko-intezivna kretanja, predstavljaju fazu odmora
sa fiziološke tačke gledišta između intenzivnijih kretanja).
Aktualizacijski kretni obrasci su kretnje koje ultimativno
odlučuju o uspehu kretne sekvence, i najčešće uključuju tehničku veštinu
ili sprint do određene pozicije. U ovom trenutku, sportista je reagovao
na stimulus, te mu je cilj da dođe do određene pozicije što efikasnije
moguće, ili da izvede tehničku veštinu karakterističnu za dati sport.
Kod pokušaja da dođe do određene pozicije što efikasnije moguće, sportista
će najčešće primeniti najbrži način kretanja, a to je pravolinijski
sprint. U aktualizacijske kretne obrasce se mogu uvrstiti i bočno
ukršteno trčanje (engl. cross-overs), pa i visokointenzivno bočno
kretanje (engl. side shuffle). Primer za aktualizacijska kretanja
u odbojci, osim navedenih tehničkih elemenata, su ukršteni korak (bočno
ukršteno trčanje) kod blokiranja, linearni sprint kod utrčavanja dizača
iz druge linije ili kod trčanja za loptom. Motoričke sposobnosti koje
su neophodne za izvođenje aktualizacijskih kretanja su već navedena
u tabeli po tehničkim elementima, a za linearni sprint (akceleracija)
neophodni su eksplozivna snaga nogu, reaktivna snaga nogu, relativna
jačina nogu.
3. Analiza odbojke
Svrha analize jeste uspostavljanje određenog modela takmičarske aktivnosti,
modela faktora uspeha, te modela trenažnog procesa, kao i njihovog
praćenja pod uticajem trenažnog procesa. Analiza se može podeliti
na tri glavne grupe:
Slika 4
3.1. ANALIZA TAKMIČARSKE AKTIVNOSTI ODNOSNO IGRE
jeste analiza u toku same igre. Izuzev već navedene strukturne analize
(koja definiše faze i elemente igre, kao tehniče elemente i kretne
obrasce koji se javljaju tokom igre), postoji još nekoliko tipova
analize od koji su najznačajnije notacijska analiza, vremensko-kretna
analiza i funkcionalna analiza.
Notacijska analiza se bavi analizom tehničkih i taktičkih elemenata,
njihovim brojem, varijacijama i efikasnošću u toku utakmice. Specijalista
za notacijsku analizu je statističar koji je najčešće deo stručnog
štaba. Moderna odbojka zahteva ‘real time’ notacijsku analizu u toku
utakmice, koja pruža treneru informacije u vidu tendencija (smerovi
napada i sl.), slabih i jakih karakteristika vlastite ekipe ali i
protivnika, na temelju kojih trener može da pruži neke od taktičkih
instrukcija igračima i definisati novu strategiju odnosno plan igre.
Vremensko-kretna analiza je slična notacijskoj analizi po tome što
se određena kretanja takođe notiraju (u ovom slučaju to može da radi
i kompjuter putem daljinskog praćenja igrača, GPS-a i sl.), ali su
ovde uključeni i intenzitet kretanja i njegovo trajanje (vremenska
komponenta). Cilj vremensko kretne analize jeste određivanje frekvencije
pojavljivanja određenih kretanja i intenziteta, njihovih kombinacija,
trajanje određenog kretanja, te određivanje specifičnog rada-oporavka
u svrhu boljeg definisanja sportsko-specifičnog treninga odnosno kondicioniranja,
ali i praćenja angažovanosti igrača.
Funckionalna analiza se bavi praćenjem fizioloških parametara u toku
igre, kao što su srčanja frekvencija (HR), potrošnja kiseonika, nivo
laktata u krvi i mišićima i sl., u svrhu pružanja informacija o strukturi
i dominaciji energetskih procesa tokom igre.
3.2. PROCENA I EVALUACIJA IGRAČA
se odnosi na testiranje igrača izvan igre specifičnom baterijom testova.
I u ovoj grupi postoji veliki broj tipova analiza od kojih su neke:
antropometrija igrača, funkcionalno testiranje igrača, motoričko testiranje
igrača, te psihološki profil.
Antropometrija igrača se odnosi na merenje telesnih dimenzija poput
telesne visine i težine, raspona ruku, procenta masti i sl.
Funkcionalno testiranje igrača je merenje fizioloških moći i kapaciteta,
poput VO2max, vVO2max (brzina na VO2max), laktatnog praga (u vidu
procenta od VO2max i kao vLT, odnosno brzine na laktatnom pragu),
maksimalnog akumulisanog kiseoničkog duga, maksimalne frekvencije
srca, udarnog volumena srca, raznih disajnih kapaciteta i sl. Za procenu
funkcionalnih kapaciteta sportista potrebno je laboratorijsko testiranje.
Motoričko testiranje igrača je merenje motoričkih sposobnosti putem
standardizovane baterije testova koja je specifično određena za dati
sport. Ovde se najčešće nalaze testovi za merenje maksimalne jačine
(putem merenja maksimalne jačine na čučnju, mrtvom dizanju, benču
i sl.), eksplozivne snage (bacanje medicinke, skok uvis bez počučnja,
skok uvis sa počučnjem, skok iz zaleta, skok u dalj, troskok i sl.),
brzine (brzina trčanja na 5, 10, 20, 30m), agilnosti odnosno brzine
promene smera kretanja (T-test, Illinois test, 20m agility run test
i sl.), izdržljivosti (YoYo test, beep test, modifikovani Cooperov
test)i fleksibilnosti (sit and reach test i sl.).
Psihološki profil se odnosi na procenu psiholoških karakteristika
igrača, kao na primer anksioznosti, stabilnosti, agresivnosti i sl.
3.3. ANALIZA TRENAŽNOG PROCESA
se odnosi na analizu treninga kroz koju sportista prolazi ili je
proša. Takođe i ovde postoji više načina analize od kojih su neki
broj treninga i broj utakmica, ukupno trajanje treninga, tipovi trening,
srednji intenzitet i obim te njihova raspodela, procentualna raspodela
određenih tipova treninga u određenom periodu i slično.
Kao što je navedeno, svrha navedenih tipova analize jeste u pravljenju
modela takmičarske aktivnosti, otkrivanju faktora od kojih zavisi
uspeh u datoj aktivnosti, kao i njihovog praćenja pod uticajem trenažne
aktivnosti.
Ovaj proces je dosta složen da bi ovde bio objašnjen u potpunosti,
ali njegova logika otprilike ide u ovom smeru: nakon analize takmičarske
aktivnosti pokušava se uspostaviti uzročno-posledična relacija sa
individualnim karakteristikama igrača, kao na primer da li igrač sa
boljom aerobnom izdržljivošću ima više skokova ili da li pređe veću
distancu u igri; da li je igrač sa većim vertikalnim skokom uspešniji
u igri i sl. Ovakve analize mogu biti ‘cross-section’, odnosno temeljene
na jednom merenju i statičnim vrednostima ili longitudinalne analize
koje su mnogo bolje (ali zahtevaju više vremena) koje se bave procenom
uticaja promene jedne varijable na promenu druge, ili drugim rečima
da li igrač koji poboljša svoj vertikalni skok za 5 cm takođe poboljša
i svoju efikasnost u igri, ili da li igrač koji poboljša svoju aerobnu
izdržljivost za 10% takođe i poboljša i broj skokova/sprinteva u igri
kao i pretrčanu distancu. Tu naravno može da se koristi i analiza
trenažnog procesa da bi se uspostavile uzročno-posledične relacije
sa promenama u treningu na individualne karakteristike igrača i takmičarske
aktivnosti.
Jedna od tipova ove komplekse analize jeste u usporedba karakteristika
igre i individualnih karakteristika igrača kod različitog nivoa takmičenja
(recimo druga liga i reprezentacija), ili različitog uzrasnog doba
(juniori i seniori). Na ovaj tip analize biće osvrta u daljem delu
ovog seminarskog rada.
U delu koji sledi biće izneseni neki od rezultata notacijske i vremensko-kretne
analize odbojkaške igre, kao i neki od rezultata analize individualnih
igrača po pozicijama, te će biti pokušano definisati određene motoričke
karakteristike koje su od presudnog značaja za odbojkašku igru.
Analiza odbojkaške igre
Jedan odbojkaš kroz jednu “tešku” utakmicu od 5 setova izvede oko:
250-300 akcija. Od toga 50-60% su skokovi, 27-33% su brza kretanja
i promene pravca kretanja na malom prostoru, te 12-17% prizemljenja-padovi.
Nova pravila igre, odnosno uvođenje Rally Point System (svaka akcija
poen), donela su nove i vrlo značajne podatke kao što su:
• Trajanje igre oko 90 min (pre oko 120min)
• Trajanje aktivne faze (faza igre) od 3-10 sek; trajanje pasivne
faze od 13-16 sek (kod žena je trajanje aktivne faze duže nego kod
muškaraca)
• 53,02% akcija traje manje od 5 sek; 15,43% akcija traje od
5-7 sekundi (po starim pravilima do 1999. god te akcije su bile dominantne
– činile su oko 42% akcija); 11,36% akcija traje od 7-10sek
• U 5. setu značajno povećanje; aktivna faza izovdi se iznad
6 sek.
Analiza po pozicijama (sistem 5-1) ukazuje na različita opterećenja
između igrača:
• Dizač oko 130 skokova (pretežno u cilju dizanja, od kojih je
većina sub-maksimalnog intenziteta)
• Srednji bloker oko 100 skokova
• Korektor oko 90 skokova
• Primač oko 70 skokova
Rezultati funkcionalne analize odbojkaške igre su nedostupni uglavnom
zbog nedostatka istraživanja na ovom polju. Parametar koji je uglavnom
praćen (zbog svoje jednostavnosti) jeste srčana frekvencija (HR),
čija prosečna vrednost iznosti oko 70-80% HRmaks. Međutim, pokazano
je da je srednji HR uglavnom konstantan kroz različite sportske igre,
oko 80-90% HRmaks. Ovome doprinosi činjenica da je HR uslovljem velikim
brojem faktora osim energetskih zahteva, kao što su recimo emocionalno
uzbuđenje, statičke pozicije, temperatura, dehidracija, i sl. Sa ovime
u vezi, treba pažljivo i sa rezervom izvršiti interpretaciju HR u
toku igre, pošto predstavlja samo aproksimaciju energetskih zahteva.
Vrednosti lakatata u krvi u toku odbojkaške igre uglavnom nisu merena
u istraživanjima, ali uzevši sličnost HR kroz različite sportske igre,
može se pretpostaviti da su laktati u krvi tokom odbojkaške igre slični
nivou laktata u ostalim sportskim igrama, koji iznose oko 4-10 mmol/l.
Nivo laktata u krvi govori o doprinosu anaerobne glikolize/anaerobnog
laktatnog sistema (engl. Oxygen independent glycolysis) ukupnoj energetskoj
potrošnji. Međutim, zbog nedostatka ovih podataka, može se zaključiti
samo na temelju notacijskih i vremensko-kretnih analiza, da odbojka
spada u domen sportova čiji su energetski zahtevi uglavnom snabdeveni
fosfatnim/anaerobnim alaktatnim sistemom (ATP/CP sistem) prvenstveno
zbog dominacije kratkih ekplozivnih kretnji. Nadalje, aerobni energetski
sistem takođe igra ulogu prilikom pasivne faze igre i nisko-intenzivnih
kretanja u toku aktivne faze igre, tokom kojih se sportista oporavlja
i re-sintetiše nivo ATP/CP u mišićima putem aerobnog metabolizma.
Teoretski, što je sportista aerobno spremniji (bolja aerobna moć i
kapacitet) moći će brže da se oporavi između visoko-intenzivnih kretnji,
te će moći frekventnije da ih ponavlja, sa manjim padom u efikasnosti
i naravno sa manjim rizikom povređivanja (zamor negativno utiče na
neuromišićnu kontrolu). Na temelju ovih podataka može se zaključiti
da je odbojka sport koji se može klasifikovati kao aerobno-alaktatni
sport, međutim u kojem se javljaju povremene faze u igri tokom kojih
je angažovan i anaerobno-laktatni sistem (anaerobna glikoliza), pogotovo
tokom dužih poena. Naravno, i u ovom slučaju aerobna pripremljenost
(broj mitohondrija prvenstveno i aerobni enzimi u njima) utiče na
brzinu otklanjanja laktata i H+ jona koji utiču na zamor sportista.
Kao zaključak, odbojka spada u sportove u kojima dominiraju prvenstveno
anaerobni alaktatni, a potom aerobni izvori energije.
Zaključak
Postavlja se pitanje koje su to karakteristike igrača od presudne
važnosti za uspeh u odbojci. Na to pitanje analiza i treba da odgovori,
međutim jako je teško dati konkretan odgovor na to pitanje. Kao što
je navedeno ranije u ovom seminarskom radu, približan odgovor na to
pitanje nam može dati analiza razlika motoričkih sposobnosti između
selekcije Nacionalnog tima i Mladog selekcija. Pri tome se igranje
za Nacionalni tim može smatrati uspehom u odbojci, kao osnovnim kriterijumom
za ovu vrstu analize.
Iako se ove dve selekcije ne razlikuju antropometrijski, prva selekcija
Nacionalnog tima ima bolje rezultate u skoku sa počučnjem i smeč skoku
sa zaletom, izraženim kako u apsolutnim tako i u relativnim vrednostima.
Ovime se može zaključiti da je za uspeh u odbojci, sa motoričke tačke
gledišta, najvažnija eksplozivna snaga u vidu vertikalne skočnosti,
ali i brzine kretanja.
Literatura
Jovanović, M. (2007). Testiranje i trening agilnosti u sportu. Diplomski
rad. Fakultet za sport i fizičko vaspitanje. Beograd
Janković, V., Janković, G., Đurković, T. (2003). Specifična fizička
priprema vrhunskih odbojkaša. Međunarodni znanstveno stručni skup.
Kondicijska priprema sportaša. Zbornik radova. 12. Zagrebački sajam
sporta i nautike. Zagreb, 21. - 22. veljače 2003. godine
PROCITAJ
/ PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
|
|