OSTALI SEMINARSKI RADOVI
IZ MEDICINE |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BOLESTI ARTERIJA
OBOLJENJA ARTERIJA
Promjene na arterijama koje dovode do oštećenja kože mogu biti organske i funkcionalne.
ARTERIOSCLEROSIS
Arteriosclerosis je bolest koju nije jednostavno opisati u par rečenica.
Najčešće se javlja kod osoba starijih od 40 godina i karakteriše se zadebljalim
i neelastičnim zidom arterija. Arteriosclerosis nastaje uslijed pojave
ateroma u zidu krvnog suda koji postaje neravan i napravilan. Arterioskleroza
ponekad zahvata velike, važnije krvne sudove kao naprimjer aortu. Međutim,
najčešće se javlja u arterijama koje hrane mozak i donje ekstremitete
pa je stoga dolayi do javljanja ozbiljne hronične ishemije. U ovom procesu
učestvuje i oštećenje malih, distalnih arterija. Naglo pogoršanje ishemičnih
tegoba znak je tromboze ili embolije, što je praćeno gangrenom.
Za dermatologiju su značajna organska arterijska oboljenja donjih, a rijeđe
gornjih ekstremiteta. U faktore rizika za nastanak arterioskleroze
spadaju hipertenzija, hiperlipidemija
i pušenje. Procenat oboljelih
se povećava ako su „u igri“ dva ili više faktora rizika. Pored toga osobe
oboljele od diabetesa mellitusa su izrazito podlozne nastanku ovog oboljenja.
Patološki proces najčešće zahvata arterije distalnog djela nogu i stopala.
Oboljenja se razvija postepeno. Prvi simptom je claudatio intermittens
(bolovi u nogama tokom hodanja), a zatim se javljaju bolovi i u miru,
izraženi posebno prilikom ležanja (pacijenti i noću sjede). Koža potkoljenica
je cijanotična ili blijeda, tanka i suva, dlake se gube, a nokti su distrofični.
Postoje parastezije, osjećaj hladnoće i ishemične neuropatije. Periferni
puls je slab ili odsutan. Za dijagnozu i određivanje terapije značajna
su slijedeća ispitivanja: ultrasonografski pregled (Doppler), pletizmografija
i arteriografija. Na mjestu parcijalne stenoze pri auskultaciji može se
čuti sistolni šum.
ULCUS ARTERIALIS
Kod starijih osoba nastaju kao polijedica ateroskleroze
i okluzije arterijskih sudova, a kod mlađih uzrok može biti arterijska
embolija, thromboangitis obliterans, vaskularne kolagene bolesti ili vaskulitis.
Ovaj tip ulkusa se najčešće nastaje kod starijih žena. Lokalizuje se na
bočnoj strani potkoljenica, u predjelu maleolusa ili na stopalu. Javlja
se u vidu dublje ulceracije, dijametra 3-4 cm, koja je često prekrivena
mrkom esharom, a dno bez granulacija i na njemu se mogu vidjeti mišićne
tetive. Ulcus je veoma bolan i rezistentan prema terapiji. Hipertenzivni
ulcus nastaje uslijed arteriolarne skleroze. Okolina ovih ulkusa može
biti cijanotična zbog oštećenja malih arterija, ali bez kompleksne slike
varikoznog ulkusa. U težim slučajevima javljaju se duboke gangrenozne
ulceracijeili gangrena prstiju, stopala ili noge.
Dijabetska arterioskleroza ima sličnu kliničku sliku, ali se javlja kod
mlađih osoba. Kod ovih osoba infekcije su češće i ozbiljnije.
Lječenje: Lječenje osnovnog oboljenja. Prekinuti pušenje,
zaštita od hladnoće i povrjede. Kod težeg oštećenja cirkulacije hirurška
intervencija.
Opšte liječenje: pentoksifilin.
Lokalno liječenje: zaštita od superinfekcije
GANGRENA
Gangrena primarno nastaje kao posledica
nedostatka kiseonika (hipoksija) u ćelijama i tkivima, izazvana poremećajem
protoka krvi u određenom delu tela, koji u daljem toku poremećaja dovodi
do razvoja nekroze i izumiranja gangrenom zahvaćenog dela tela. Najčešće
nastaje kao rezultat raznih procesa, kao što su infekcije, vaskularne
(koji se odnose na krvne sudove) bolesti ili povrede (traume). Gangrena
može da zahvati bilo koji deo tela, ali je najčešće lokalizovana na udovima
ili njihovim delovima prsti, noge i ruke, stopalo, potkolenice). Kod nekih
opštih oboljenja, u okviru dermatološke simptomatologije, može se takođe
javiti gangrena.
Gangrena (uzročnici):
• Spoljni uzroci: toplota, hladnoća, kaustične supstance,
pritisak, ujed zmije, pauka
• Infekcije: gas gangrena, Pseudomonas
• Abnormalni tkivni odgovor na infekcije: leukemija,
sistemske bol., dijabetes
• Hematogeni uzroci: kriptogeni, hemoglobinopatije, embolije,
tromboze
• Zid krvnog suda: arterioskleroza, thromboanginitis
obliterans, dijabetes
• Vazospazam: morbus Raynard
Liječenje je hirurško; Debridman rana, ima za cilj uklanjanje
- mrtvog i kontaminiranog tkiva i stranog materijala (engl. debridement),
kako bi se sprečilo širenja infekcije na okolna područja. Suva gangrena
se obično leči hirurškim uklanjanjem mrtvog tkiva, kao što su pete i prsti.
Koliko će tkiva biti uklonjeno zavisi od toga koliki je arterijski krvni
protok u susednom tkivu; Istovremeno se sprovodi i liječenje osnovnog
oboljenja. U opštoj terapiji se koriste antibiotici.
Slika 1: Suva gangrena prstiju ruke
THROMBOANGIITIS OBLITERANS
Thromboangiitis obliterans (Birgerova bolest)
se javlja kod mlađih ljudi. Etiologija je nedovoljno poznata, ali se smatra
da pušenje imaznačajnu ulogu. U osnovi oboljenja je tromboza malih i srednjih
sudova i arteriolarni spazam. Lokalizuje se na ekstremitetima. Bol je
najraniji simptom, a može se i javiti claudatio intermittens, kao i bol
pri ležanju. Promjene su najčešće na prstima stpala, koji su hladni, eritemato-lividni
i bolni; postoji hiperhidroza. Mogu se javiti ulceracije i gangrena.
Lječenje: prekid pušenja, analgetici, lokalna njega.
U opštoj terapiji se daje pentoksifilin.
Slika 2: Morbus Buerger, ulceracija na patrljku desne potkolenice,
autor dr M.Dimić, 08/2009
ACROCYANOSIS
U osnovi ovog poremećaja je nenormalna osjetljivost na hladnoću, arterijski
spazam i dilatacija kapilara i venula. Obično se javlja kod mladjih djevojaka
na šakama i stopalima, koji su plavocrveni, hladni i edematozni. Postoji
i hiperhidratoza, ali nema trofičkih promjena. Oboljenje se povlači u
adultno doba.
Lječenje: Zaštita od hladnoće
Slika 3: Acrocyanosis
MORBUS RAYNAUD
Rejnoova bolest je stanje u kojem niska temperatura
ili jake emocije izazivaju ponovljene i prolazne napade grčeva (spazama)
malih mišićnih arterija, prekapilarnih arteriola i arterio-venskih šantova,
koji blokiraju protok krvi u prstima, nogama, ušnim školjkama, nosu i
drugim akralnim delovima tela.Rejnoovu bolest treba razlikovati od Rejnoovog
fenomena. Rejnoov fenomen može biti povezana sa oboljenjima arterija kod
ateroskleroze, Birgerove bolesti, reumatoidnog
artritisa, sistemske skleroze i sistemskog eritemskog lupusa i nekih drugih
sistemskih i autoimunskih bolesti. Specifični simptomi koji karakterišu
ovaj fenomen su promena boje kože prstiju, pojava bolova u prstima i nogama
nakon izlaganja hladnoći ili pritisku i pojava peckanje ili bola u prstima
nakon zagrevanja. Rejnoov fenomen se teško leči. Proces lečenja mora da
bude sveobuhvatan, dugotrajan i traži veliku upornost bolesnika i lekara.
Prognoza toka bolesti je povoljna.
Klinička slika. Oboljenje se javlja pretežno kod mladih
osoba, a češće kod žena. Lokalizuje se na šakama, a rijeđe nan stopalimai
drugim okrajinama. Promjene su obično izazvane hladnoćom, ponekad i emocinalnim
stimulusima. One zahvataju ograničene segmente prstiju i nastaju u naletimakoji
protiču u tri etape: prvo koža postaje blijeda i hladna, a zatim cijanotična,
poslije čega slijedi reaktivna hiperemija.
Slika 4: Rejnoov fenomen
Oboljenje ima hroničan tok i u kasnijoj fazi moze doći do sklerodaktilije
kao i do trofičkih promjena (nekroza, gangrena, deformiteti).
Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničke slike. Treba diferencijalno
razlikovati mb. Raynaud od ph. Raynaud koji može biti poslijedica brojnih
drugih uzroka.
Liječenje. Zaštita od hladnoće. Može biti koristan nifepidin
(blokatori Ca++ kanala). Sem toga daju se antagonisti serotonina i analogi
prostaciklina. Takođe se preporučuje i lokalna terapija ungmentuma sa
nitratima.
REFERENCE
Lalević-Vasić, Bosiljka M. . - Dermatovenerologija : sa propedevtikom , Beograd 2002
www.wikipedia.com
preuzmi
seminarski rad u wordu » » »
